Czym zajmuje się proktolog? Jak wygląda wizyta?

Czym zajmuje się proktolog?

Proktolog jest specjalistą zajmującym się diagnostyką, leczeniem i profilaktyką chorób końcowego odcinka przewodu pokarmowego. W swojej codziennej praktyce przeprowadza on badania przedmiotowe i podmiotowe pacjentów cierpiących m.in. na hemoroidy, szczeliny odbytu czy też zapalne choroby jelit. W zależności od postawionej diagnozy i stanu pacjenta może on także zlecać terapię farmakologiczną w postaci leków stosowanych miejscowo lub leków przyjmowanych doustnie. W części przypadków konieczne może być leczenie zabiegowe, takie jak podwiązywanie hemoroidów gumką lub chirurgiczne leczenie szczeliny odbytu.

Proktolog zajmuje się także profilaktyką chorób końcowego odcinka przewodu pokarmowego. Udziela porad dotyczących zdrowego stylu życia, prawidłowej diety, odpowiedniego rodzaju aktywności fizycznej oraz właściwej higieny okolic odbytu. Poza tym może udzielić porad dotyczących wczesnego wykrywania nowotworów jelita grubego.

Kiedy warto iść do proktologa?

Istnieje wiele sytuacji klinicznych, w których konieczne może być skorzystanie z pomocy lekarza proktologa. Należą do nich m.in.:

• hemoroidy (żylaki odbytu) – są to poszerzone żyły w okolicy odbytu, mogące powodować ból, świąd, krwawienie oraz uczucie dyskomfortu; schorzenie to jest dość częste: przyjmuje się, że występuje u około 11% populacji w wieku 45–65 lat; czynnikami predysponującymi do wystąpienia hemoroidów są nawykowe zaparcia, ciąża oraz siedzący tryb życia;
• szczelina odbytu – pęknięcie w błonie śluzowej odbytu; najczęstszym objawem jest ból przy wypróżnianiu, obserwuje się także krwawienie z odbytu;
• choroba Leśniowskiego-Crohna – należy do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit; najczęściej dotyka końcowy odcinek jelita krętego, aczkolwiek może także dotyczyć jelita grubego; objawami zajęcia jelita grubego najczęściej będą biegunka oraz krwawienie z końcowego odcinka przewodu pokarmowego;
• schorzenia infekcyjne – np. ropnie okołoodbytnicze, zapalenia gruczołów okołoodbytniczych czy infekcje grzybicze.

W przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak np. krew w stolcu, uczucie niepełnego wypróżnienia, bóle podczas wypróżniania, należy zgłosić się na pilną wizytę do lekarza.

Czy do proktologa konieczne jest skierowanie?

Wizyta w prywatnej poradni proktologicznej nie wymaga skierowania, z kolei wizyta w publicznej placówce zajmującej się proktologią wymaga skierowania wystawionego przez lekarza mającego podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia.

Ile kosztuje wizyta u proktologa?

Koszt wizyty u lekarza proktologa wynosi średnio 200–300 zł w zależności od doświadczenia lekarza, miasta, w którym przyjmuje, oraz zakresu konsultacji.

Jak wygląda wizyta u proktologa?

Pierwsza wizyta u lekarza proktologa rozpoczyna się od zebrania wywiadu, czyli rozmowy z pacjentem mającej na celu zaznajomienie lekarza z problemami dotykającymi pacjenta, jego stanem zdrowia, chorobami przewlekłymi, przyjmowanymi lekami, schorzeniami występującymi w rodzinie. Poza tym lekarz zadaje szereg pytań dotyczących stylu życia pacjenta, w tym diety oraz aktywności fizycznej. Po zebraniu wywiadu lekarz przechodzi do badania fizykalnego, w którego skład wchodzi badanie per rectum, pozwalające na ocenę stanu odbytnicy i okolicy odbytu. W zależności od sytuacji klinicznej możliwe jest także zastosowanie technik endoskopowych, takich jak rektoskopia czy sigmoidoskopia, umożliwiających ocenę stanu miejscowego końcowego odcinka jelita grubego.

Podczas kolejnych wizyt lekarz proktolog zbiera dokładne informacje na temat stanu zdrowia pacjenta, postępów w terapii oraz opinii pacjenta na temat wdrożonego postępowania, a także przeprowadza badanie fizykalne. W zależności od potrzeb możliwe jest użycie endoskopii lub ultrasonografii.

Jak się przygotować do wizyty u proktologa?

Odpowiednie przygotowanie się do wizyty u proktologa może pomóc w zapewnieniu skutecznej diagnozy i leczenia, a także zmniejsza stres towarzyszący konsultacji. Zanim się udasz do lekarza, zastanów się nad wszelkimi dolegliwościami, które odczuwasz w okolicy odbytu lub jelit. Część specjalistów zaleca także wcześniejsze przygotowanie pytań, jakie pacjent chciałby zadać lekarzowi na temat swoich dolegliwości, diagnozy oraz planu leczenia. Warto zapisać je na kartce – pomaga to nie zapomnieć o nich podczas wizyty. Przebieg wizyty może także ułatwić przygotowanie się do wywiadu medycznego: pacjent może zawczasu sporządzić listę przyjmowanych leków, wcześniej występujących chorób lub przebytych operacji, a także schorzeń występujących w najbliższej rodzinie. W przypadku wcześniejszych wizyt lekarskich czy też hospitalizacji pomocne dla lekarza proktologa będzie zabranie ze sobą wyników badań diagnostycznych oraz dokumentacji medycznej z poprzednich wizyt.

Przed wizytą u lekarza proktologa należy zadać o higienę. Ciepła kąpiel z użyciem delikatnego mydła, z uwzględnieniem okolic odbytu, pomoże zapewnić czystość i komfort w trakcie badania.

Piśmiennictwo:

1. Zacharis G, Dedopoulou P, Seretis C. Telemedicine in proctology through public communication platforms: comfort or danger zone? Tech Coloproctol 2023; 27(2): 161.
2. Guttenplan M. The evaluation and office management of hemorrhoids for the Gastroenterologist. Curr Gastroenterol Rep 2017; 19(7): 30.
3. Ray-Offor E, Amadi S. Hemorrhoidal disease: predilection sites, pattern of presentation, and treatment. Ann Afr Med 2019; 18(1): 12–16.