Wzdęcia – wstydliwy problem. Jak walczyć ze wzdęciami?
Wzdęcia – wstydliwy problem. Jak walczyć ze wzdęciami?
Wzdęcia są jedną z najczęstszych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Objawiają się uczuciem “napompowanego brzucha”, które powoduje dyskomfort. Mimo ich powszechnego występowania, wiele osób nadal nie wie jak sobie z nimi radzić. Czy istnieje skuteczny sposób na zwalczenie krępujących wzdęć?
Wzdęcia – co to takiego?
Wzdęcia brzucha powstają w wyniku nadmiernej produkcji gazów i nagromadzenia powietrza w jelitach. Nasilają się po spożyciu pokarmów wzdymających, takich jak: kapusta, rośliny strączkowe, świeże owoce czy zimne napoje gazowane.
Mimo powszechnego występowania wzdęć, mechanizm ich powstawania nadal nie został do końca poznany.
Szacuje się, że z ich powodu cierpi nawet 30% całej populacji i ponad 90% osób z zaburzeniami jelitowo-żołądkowymi [1]. Zdecydowanie częściej zmagają się z nimi kobiety [2]. Wzdęcia występują zazwyczaj bez objawów towarzyszących i ustępują samoistnie po wypróżnieniu lub ujściu gazów.
Objawy
Wzdęcia najczęściej objawiają się:
- uczuciem pełności,
- nadmiernym wydalaniem gazów,
- odbijaniem,
- dyskomfortem w jamie brzusznej,
- powiększeniem obwodu brzucha [5].
Symptomy te, choć są uciążliwe, zazwyczaj nie są niebezpieczne. Jeśli jednak utrzymują się przez dłuższy czas, często nawracają lub towarzyszą im objawy alarmowe takie jak: przewlekły ból brzucha, nawracająca biegunka lub zaparcia, krew w kale, wysoka gorączka, dreszcze, osłabienie lub spadek masy ciała - zgłoś się do lekarza w celu wykonania odpowiednich badań diagnostycznych [4].
Przyczyny wzdęć brzucha
Przyczyny wzdęć mogą być różne, jednak największe znaczenie mają nieprawidłowe nawyki żywieniowe oraz nadmierny stres.
Ponadto do częstych przyczyn wzdęć należą:
- nietolerancje pokarmowe,
- nadmierne połykanie powietrza (np. w wyniku żucia gumy lub palenia papierosów),
- zaburzenia trawienia i wchłaniania,
- zbyt szybkie jedzenie pokarmów,
- zaparcia,
- SIBO (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego)
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- stosowanie leków (przykładem mogą być niektóre leki przeciwdepresyjne, antybiotyki, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, leki stosowane w terapii nadciśnienia),
- niedawno przebyte zabiegi lub operacje,
- zaburzenia flory bakteryjnej [1,3,4].
Wzdęcia brzucha mogą być również jednym z objawów groźnych chorób np. gastroparezy, celiakii, nowotworów przewodu pokarmowego, wrzodziejącego zapalenia jelita grubego lub uchyłkowatości jelita grubego [3,4]. Dlatego, kiedy cierpisz z powodu nawracających wzdęć, skontaktuj się z lekarzem.
Wzdęcia – jak sobie z nimi radzić?
Jeśli masz pewność, że przyczyną wzdęć u Ciebie nie jest żadna poważna choroba, możesz poradzić sobie z nimi samodzielnie. W walce ze wzdęciami najważniejsza jest profilaktyka. Zwróć uwagę na swoją dietę - czy jest odpowiednio skomponowana i czy nie ma w niej za dużej ilości produktów wzdęciotwórczych? Zwiększ swoją aktywność i unikaj sytuacji stresowych. Kiedy wzdęcia już się pojawią możesz sięgnąć po leki dostępne w aptekach bez recepty.
Modyfikacja diety i stylu życia.
Często przyczyną pojawienia się wzdęć są błędy dietetyczne, takie jak: jedzenie w pośpiechu, mówienie podczas spożywania posiłków, picie napojów gazowanych oraz spożywanie produktów gazotwórczych. W celu pozbycia się wzdęć należy wyeliminować produkty spożywcze sprzyjające gromadzeniu się gazów w jelitach np. brokuły, cebulę, groch, fasolę, kapustę, ciecierzycę, kalafior, jabłka, gruszki, morele, śliwki, otręby, mleko, słodycze, orzechy. Warto obserwować reakcję organizmu na poszczególne potrawy, aby dowiedzieć się które z nich powodują nasilenie objawów. Posiłki należy spożywać powoli i w regularnych odstępach czasu. Pomocna jest także umiarkowana aktywność fizyczna, która pobudza perystaltykę jelit i przyspiesza procesy trawienne [4, 6].
Co stosować na wzdęcia?
Jeśli zmiana diety oraz stylu życia nie przyniesie oczekiwanych rezultatów należy wprowadzić leczenie farmakologiczne. Najczęściej stosowane są preparaty zawierające simetykon – substancja ta zmniejsza napięcie powierzchniowe pęcherzyków gazu znajdujących się w przewodzie pokarmowym, co ułatwia wchłanianie ich przez ścianę jelit lub ich usunięcie dzięki ruchom perystaltycznym. Pomocne mogą okazać się również wiatropędne zioła np. koper włoski, kminek zwyczajny, mięta pieprzowa, karczoch zwyczajny, ostryż długi. W niektórych przypadkach zalecane jest także przyjmowanie probiotyków, które pozwalają przywrócić równowagę flory jelitowej [4,5].
Referencje:
- Jiang X., Locke GR 3rd, Choung RS., Zinsmeister AR., Schleck CD., Talley NJ. Prevalence and risk factors for abdominal bloating and visible distention: a population-based study. Gut. 2008 Jun;57(6):756-63. doi: 10.1136/gut.2007.142810.
- Smith RC, Greenbaum DS, Vancouver JB, et al. Gender differences in Manning criteria in the irritable bowel syndrome. Gastroenterology 1991;100:591–5.
- Jackowska A., Łukaszyk A., Wzdęcia – mity i fakty. Abdominal bloating - myths and facts. Przegląd Gastroenterologiczny 2008;3;243-246.
- Gulbicka P., Grzymisławski M., Wzdęcia brzucha – najczęstsze przyczyny i postępowanie. Abdominal Bloating: Most Frequent Causes and Treatment. Piel. Zdr. Publ. 2016, 6, 1, 69–76 DOI: 10.17219/pzp/62045
- Lacy BE., Cangemi D., & Vazquez-Roque M. (2020). Management of Chronic Abdominal Distension and Bloating. Clinical Gastroenterology and Hepatology. doi:10.1016/j.cgh.2020.03.056
- Azpiroz F., Hernandez C., Guyonnet D., Accarino A., Santos J., Malagelada J.-R., & Guarner F. (2014). Effect of a low-flatulogenic diet in patients with flatulence and functional digestive symptoms. Neurogastroenterology & Motility, 26(6), 779–785. doi:10.1111/nmo.12324