Zapalenie napletka i żołędzi - przyczyny, objawy i leczenie stanu zapalnego

Wróć do listy Data:
lek. Dominik Jakubowski
lek. Dominik Jakubowski

Zapalenie napletka i żołędzi to schorzenie, które może być wywołane przez różne czynniki, takie jak zakażenia bakteryjne, zwłaszcza przez gronkowce czy paciorkowce, oraz grzybicze, szczególnie Candida albicans. Niewłaściwa higiena, w tym brak regularnego mycia okolic intymnych, również może sprzyjać rozwojowi infekcji. Ponadto kontakt z drażniącymi substancjami, takimi jak detergenty, może prowadzić do wystąpienia reakcji alergicznych i wywołać stan zapalny.


Objawy zapalenia napletka i żołędzi obejmują zwykle intensywne swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie, obrzęk oraz czasami pojawienie się wydzieliny. W przypadku cięższych infekcji mogą wystąpić także bóle podczas oddawania moczu oraz podczas stosunku.


Leczenie zapalenia napletka i żołędzi zależy od przyczyny i nasilenia objawów. Najczęściej zalecana jest regularna higiena okolic intymnych za pomocą wody oraz łagodnych środków myjących oraz unikanie drażniących substancji. W przypadku infekcji bakteryjnych możliwe jest stosowanie antybiotyków, zaś w przypadku etiologii grzybiczej zaleca się środki przeciwgrzybicze. W razie potrzeby można również stosować leki przeciwbólowe, aby złagodzić dolegliwości.


Warto podkreślić, że w przypadku wystąpienia objawów zapalenia napletka i żołędzi należy skonsultować się z lekarzem w celu uzyskania odpowiedniej diagnozy oraz wdrożenia leczenia. Nieleczone zapalenie może prowadzić do poważniejszych powikłań, dlatego też wczesna interwencja i właściwe leczenie są kluczowe dla szybkiego powrotu do zdrowia.

Spis treści

Zapalenie napletka i żołędzi – przyczyny i czynniki ryzyka

Do najczęściej występujących przyczyn wystąpienia zapalenia napletka i żołędzi należą:

  • zakażenia bakteryjne – różne rodzaje bakterii, takie jak gronkowce, paciorkowce oraz bakterie Escherichia coli, mogą prowadzić do zapalenia napletka i żołędzi; mikroorganizmy te mogą przedostać się pod napletek w wyniku niewłaściwej higieny lub podczas stosunku płciowego;
  • zakażenia grzybicze – grzyby, zwłaszcza Candida albicans (powodujący tak zwane drożdżakowe zapalenie żołędzi), są częstą przyczyną zapalenia napletka i żołędzi, szczególnie u osób z obniżoną odpornością lub stosujących antybiotyki, które mogą zaburzać naturalną równowagę mikroorganizmów na skórze i błonach śluzowych;
  • niewłaściwa higiena – przyjmuje się, że do wystąpienia zapalenia napletka oraz żołędzi predysponuje zbyt rzadkie mycie okolic intymnych, wskutek czego dochodzi do zwiększonego namnażania się drobnoustrojów pod napletkiem i powstawania reakcji zapalnej;
  • reakcje alergiczne – w wyniku kontaktu nabłonka z czynnikami drażniącymi zawartymi np. w detergentach dojść może do powstania reakcji alergicznej, co w konsekwencji prowadzi do wystąpienia zapalenia.

W literaturze opisane są także czynniki ryzyka wystąpienia zapalenia napletka i żołędzi; do najbardziej znanych należą m.in.:

Liczne doniesienia naukowe wskazują, że osoby chorujące na cukrzycę mają zwiększone ryzyko infekcji grzybiczych, takich jak drożdżakowe zapalenie napletka. Z kolei w przypadku nadmiernej masy ciała mogą wystąpić kłopoty w utrzymaniu prawidłowej higieny intymnej; poza tym wzrasta potliwość, co w konsekwencji może prowadzić do wystąpienia zapalenia napletka. W przypadku pacjentów z zaburzeniami odporności, np. cierpiących na choroby autoimmunologiczne, czy też przyjmujących leki immunosupresyjne (leki podawane po przeszczepieniu narządów) zwiększa się ryzyko wystąpienia zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Do wystąpienia zapalenia napletka i żołędzi może dojść także w wyniku podejmowania niezabezpieczonych kontaktów seksualnych.

Szczególnym przykładem zapalenia napletka i żołędzi jest tak zwane koliste zapalenie napletka. Schorzenie to objawia się jako drobne, płytkie owrzodzenia na powierzchni żołędzi. W literaturze opisywane jest powiązanie między tym schorzeniem oraz wystąpieniem reaktywnego zapalenia stawów.

Należy podkreślić, że ze względu na szeroki wachlarz czynników predysponujących do wystąpienia zapalenia napletka i żołędzi w przypadku wystąpienia ww. schorzenia konieczne może być zasięgnięcie porady lekarza urologa.

 

Zapalenie napletka i żołędzi – objawy

Objawy zapalenia napletka i żołędzi różnią się w zależności od czasu trwania procesu oraz jego zaawansowania. W przypadku wystąpienia części objawów, takich jak wyciek z cewki moczowej, wydzielina z napletka bądź silny ból przy oddawaniu moczu, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem. Do najczęściej występujących objawów należą:

  • intensywne swędzenie i pieczenie w okolicy napletka, znacznie utrudniające codzienne funkcjonowanie, w części przypadków utrudniające także oddawanie moczu;
  • silny ból umiejscowiony w okolicy napletka, nasilający się podczas oddawania moczu lub pod wpływem dotyku;
  • zaczerwienienie oraz obrzęk okolicy żołędzi;
  • w zależności od rodzaju infekcji może wystąpić wydzielina z napletka;
  • w przypadku bardzo nasilonych zmian może dojść do na tyle nasilonego stanu zapalnego w obrębie napletka, że na jego powierzchni mogą się pojawić owrzodzenia.

Zapalenie napletka i żołędzi – leczenie

Podobnie jak w przypadku objawów leczenie zapalenia napletka zależne jest od czasu trwania oraz intensywności procesu. Postępowanie zmienia się także w zależności od etiologii choroby. Koniecznym elementem jest poprawa higieny osobistej, co może pomóc w łagodzeniu objawów. W przypadku procesu zapalnego wywołanego infekcją grzybiczą lekarz może zalecić stosowanie maści zawierających substancje przeciwgrzybicze, które należy stosować miejscowo na skórę napletka. Z kolei w przypadku zapalenia o etiologii bakteryjnej należy wdrożyć antybiotykoterapię (doustną lub także w maści). W celu łagodzenia objawów można zastosować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Podczas leczenia infekcji należy unikać stosunków seksualnych, które mogą powodować podrażnienie okolic intymnych i pogorszenie objawów. Poza tym jeśli przyczynę wystąpienia zapalenia stanowi choroba układowa (na przykład cukrzyca), to konieczne jest jej leczenie.

Zapalenie napletka i żołędzi – leczenie domowymi sposobami

W przypadku słabo nasilonych objawów możliwe jest leczenie za pomocą środków bez recepty. Należy zachowywać odpowiednią higienę okolic intymnych oraz stosować preparaty antyseptyczne (np. zawierające octenidynę) w formie okładów.

Zapalenie napletka i żołędzi – profilaktyka

Niezbędnym elementem profilaktyki zapalenia napletka i żołędzi jest codzienne mycie okolic intymnych wodą oraz łagodnym środkiem myjącym. Poza tym należy starać się unikać substancji zawierających detergenty oraz perfum w okolicach intymnych. Istotną rolę w profilaktyce odgrywają także: stosowanie prezerwatyw podczas stosunków seksualnych, noszenie przewiewnej bielizny oraz regularne badania kontrolne.

Piśmiennictwo:

  1. Nemirovsky DR, Singh R, Jalalian A i wsp. Urologic dermatology: a comprehensive foray into the noninfectious etiologies of balanitis. Int J Dermatol 2022; 61(12): 1467–1478.
  2. Perkins OS, Leslie SW, Cortes S. Balanoposthitis. [Updated 2024 May 6]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553050/
  3. Edwards SK, Bunker CB, van der Snoek EM i wsp. 2022 European guideline for the management of balanoposthitis. J Eur Acad Dermatol Venereol 2023; 37(6): 1104–1117.
Wróć do listy Przejdź dalej