Grzybice - czym są i jak im zapobiegać?

Czym są grzybice i gdzie można się nimi zarazić?

Grzybice są grupą chorób zakaźnych wywoływanych przez patogeny z grupy grzybów. Można nabyć je jedynie ze środowiska zewnętrznego. Najczęściej objawiają się łagodnie, jednak u osób z niedoborami odporności (np. podczas przyjmowania immunosupresji, w stanie wyniszczenia) mogą mieć bardzo ciężki przebieg. Zakażenia grzybicze często są przewlekłe. Grzyby najlepiej rozwijają się w ciepłym i wilgotnym środowisku. Lato, przebywanie w skupiskach ludzi, pożyczanie obuwia i ręczników to jedne z czynników ryzyka zakażenia grzybicą.

Rodzaje grzybic

Czynniki chorobotwórcze wywołujące grzybice możemy podzielić na mniejsze podgrupy, które wywołują poszczególne rodzaje infekcji. 

• Dermatofity - grzybice naskórka i paznokci, owłosionej skóry głowy i brody oraz skóry gładkiej, rąk, stóp, tułowia, pachwin
• Drożdżaki - grzybice błon śluzowych i fałdów skórnych oraz poważniejsze grzybice narządów wewnętrznych
• Pleśnie - grzybice skóry i narządów wewnętrznych; bardzo rzadko są przyczyną chorób u osób zdrowych

Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania na grzybicę?

Znając czynniki ryzyka zachorowania na grzybicę, możemy jej na wiele sposobów skutecznie zapobiegać. Główną zasadą profilaktyki zachorowania na cięższą postać infekcji grzybiczej jest leczenie podstawowej choroby przewlekłej (np. cukrzyca, miażdżyca, łuszczyca). Bardzo ważna jest obserwacja stanu skóry i paznokci u siebie oraz członków rodziny.

Chcąc uniknąć grzybicy stóp, powinniśmy zachować szczególną ostrożność: na basenach i siłowniach nosić klapki, krótko obcinać paznokcie, nosić przewiewne obuwie i oddychające skarpetki, a także unikać poruszania się boso w przestrzeniach publicznych.

Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?

W zależności od miejsca zakażenia i rodzaju patogenu wywołującego grzybicę, objawy będą różne. Zakażeniom z reguły towarzyszy świąd i zmiana wyglądu skóry lub błony śluzowej. 

Poszczególne schorzenia objawiają się w charakterystyczny sposób:

• grzybica skóry gładkiej - okrągły, złuszczający się rumień, świąd
• drożdżyca jamy ustnej - nalot na języku lub podniebieniu, pęknięcia w kącikach ust
• infekcje intymne grzybicze u kobiet - gęste, białe upławy, zaczerwienienie i obrzęk, ból podczas oddawania moczu
• infekcje intymne grzybicze u mężczyzn - białawy nalot w obrębie żołędzi prącia
• stopy - nadpotliwość stóp, nieprzyjemny zapach, złuszczanie i pęknięcia naskórka w przestrzeniach międzypalcowych
• paznokcie - różny wygląd zmiany, płytka paznokcia może być żółtobrunatna, zielonkawa, paznokcie są zgrubiałe, rozwarstwiają się, kruszą i łamią
• owłosiona skóra głowy - szare, matowe i podatne na wypadanie włosy, ogniska wyłysienia, obszary nawarstwionych strupów naskórka 

Gdzie szukać pomocy? Czego NIE robić?

W przypadku zaobserwowania u siebie objawów potencjalnej grzybicy należy niezwłocznie zgłosić się do dermatologa. Nieleczone zakażenia grzybicze są źródłem zakażenia dla innych osób oraz mogą prowadzić do poważnych powikłań (np. niepłodność spowodowana przewlekłą infekcją pochwy). Samodzielne leczenie grzybicy może prowadzić do pogorszenia choroby oraz zafałszowania wyników badania mykologicznego. Jest to szybkie i bezbolesne badanie, które pozwala trafnie ustalić, jaki rodzaj grzyba odpowiedzialny jest za infekcję oraz na jakie leki jest wrażliwy.