Szacowany czas czytania: 10 minut
Kiedy seks boli - gdzie szukać pomocy w przypadku bólu w trakcie stosunku?
Ból w trakcie stosunku to częsty problem, dotykający głównie kobiet. Niestety, wciąż zbyt mało mówi się o problemach seksualnych. Gdzie szukać pomocy w przypadku bolesnego seksu?
Seks powinien kojarzyć się z przyjemnością. Moment, w którym staje się przykrym i bolesnym obowiązkiem, powinien wzbudzić niepokój i skłonić do szukania specjalistycznej pomocy. Ból w trakcie stosunku płciowego jest objawem alarmującym, a osoby uprawiające seks nie powinny zgadzać się na dyskomfort, który wiąże się z bolesnymi zbliżeniami. Dlaczego seks boli, gdzie szukać pomocy w przypadku bolesnych stosunków i jak przestać bać się rozmawiać o problemach seksualnych? O tym wszystkim przeczytasz w tym artykule.
Ból w trakcie stosunku - czy to normalne?
Seksualność jest integralną częścią życia człowieka. Ból w trakcie stosunku potrafi negatywnie wpłynąć nie tylko na sam akt seksualny, ale również na ogólną jakość życia osoby, która go doświadcza. Problemy seksualne o różnym charakterze są powszechne i występują zarówno w związkach heteroseksualnych, jak i homoseksualnych, jednak częściej u kobiet, dlatego na nich skupia się dzisiejszy artykuł [1]. Statystyki dotyczące występowania bólu w trakcie stosunku znacznie różnią się w zależności od analizowanych prac naukowych. Szacuje się, że bolesnego zbliżenia doświadcza na całym świecie od 3 do 18% populacji [2]. Dlaczego trudno określić, jak dużym problemem jest występowanie bólu w trakcie stosunku?
Bolesny stosunek dotyka sporej części aktywnego seksualnie społeczeństwa [1]. Wciąż jest to jednak temat tabu, a pytanie: “co zrobić, gdy seks boli?”, częściej wpisuje się w wyszukiwarkę w trybie incognito niż zadaje w gabinecie specjalistycznym. Dlaczego? Niedostateczna edukacja seksualna oraz brak otwartej i szczerej dyskusji na tematy zdrowia reprodukcyjnego prowadzą do sytuacji, w której część osób nie wie, że seks nie powinien boleć. Co więcej, badania wskazują, że dla niektórych pacjentek problem bólu w trakcie stosunku może być na tyle trudny do skonfrontowania ze specjalistą, że prawdopodobnie nie zostanie poruszony podczas pierwszych konsultacji [1].
W fizjologii seksu nie ma miejsca na ból, a jego wystąpienie powinno być sygnałem do szukania pomocy - przyczyn jego występowania podczas stosunku może być wiele, a diagnostyka wymaga nierzadko wielu specjalistycznych badań.
Skąd bierze się ból w trakcie stosunku?
Ból występujący podczas stosunku nazywany jest w medycynie dyspareunią. Jest to objaw, który można przypisać przyczynie związanej bezpośrednio z narządami płciowymi, ale u jego podstaw mogą leżeć również zaburzenia psychiczne, a czasem przyczyna pozostaje nieuchwytna.
Ból w trakcie stosunku może być bardzo różny, dlatego istnieje wiele sposobów klasyfikacji dyspareunii: w oparciu o przyczynę, początek, częstotliwość lub lokalizację. Najczęściej medycyna posługuje się podziałem na:
dyspareunię powierzchowną - ból przy wejściu do pochwy związany z penetracją początkową,
dyspareunię głęboką - występującą w obrębie miednicy, związaną z głęboką penetracją [3].
Jakie mogą być przyczyny bólu w trakcie stosunku [1]?
anatomiczne - mięśniowo-powięziowy ból miednicy; rzadziej anomalie Müllera i wypadanie narządów miednicy mniejszej,
choroby ginekologiczne - np. endometrioza, pochwica,
zakażenia - kandydoza, zakażenia przenoszone drogą płciową, choroby zapalne miednicy, zakażenia dróg moczowych,
hormonalne - stosowanie tylko progesteronu w postaci tabletek powodujących suchość pochwy, która pośrednio może prowadzić do bólu podczas stosunku,
uraz - w tym położniczy uraz lub zabieg chirurgiczny krocza, chirurgia ginekologiczna i pourazowe krocza,
choroby zapalne pochwy i sromu - liszaj płaski, liszaj prosty, łuszczyca narządów płciowych, nieswoiste zapalenie jelit, endometriozy i zespołu Sjögrena,
nowotwory złośliwe miednicy,
zaburzenia psychiczne,
historia wykorzystywania seksualnego, przemocy domowej i życia w związku przemocowym,
idiopatyczne – bez uchwytnej przyczyny.
Ból występujący podczas seksu to skomplikowany problem, dlatego zawsze wymaga konsultacji specjalistycznej. Tylko na podstawie odpowiednio uporządkowanych informacji dotyczących charakteru bólu i w oparciu o rzetelną wiedzę naukową, można rozpocząć prawidłowe i celowane leczenie prowadzące do zniesienia bólu w trakcie stosunku.
Do kogo należy się zgłosić w przypadku wystąpienia bólu podczas stosunku?
Dyspareunia jest stanem na tyle wielowymiarowym, że jej leczeniem może zajmować się cały szereg specjalistów. Pomocy w przypadku bólu w trakcie stosunków można szukać u ginekologów, seksuologów, psychiatrów lub psychoterapeutów. Jednak do kogo udać się najpierw?
Diagnostykę warto zacząć od wykluczenia przyczyny najbardziej uchwytnej - biologicznej. Właśnie dlatego na samym początku najlepiej zgłosić się do ginekologa. Lekarz/lekarka zacznie od zebrania dokładnego wywiadu, zbadania rodzaju i umiejscowienia bólu oraz sprawdzenia aktywności mięśni pochwy. Często wykona także oznaczenie profilu hormonalnego, zwłaszcza gdy zgłaszasz występowanie niewystarczającego nawilżenia pochwy [4].
Niewykluczone, że diagnostyka i leczenie wymagać będą dodatkowo konsultacji: seksuologicznych, psychiatrycznych lub psychoterapeutycznych. Proces diagnostyczny może być długi i wymagać zaangażowania. Nigdy jednak nie powinnaś zgadzać się na bolesne stosunki - jakość Twojego życia seksualnego jest ważna!
Podsumowanie
Gdy seks boli, zawsze należy szukać pomocy. Zdrowie reprodukcyjne i seksualność człowieka w Polsce wciąż jest tematem tabu, choć nie powinna. Otwarta rozmowa i troska o zdrowie dotyczy nie tylko niepokojących objawów ze strony układu pokarmowego czy oddechowego. Nie przyzwyczajaj się do bólu w trakcie stosunku, seks powinien być przyjemny. Jeśli seks boli - szukaj pomocy specjalistów.
Referencje
Arora, V., Mukhopadhyay, S., & Morris, E. (2020). Painful sex (dyspareunia): a difficult symptom in gynecological practice. Obstetrics, Gynaecology & Reproductive Medicine,
Mitchell, K., Geary, R., Graham, C., Datta, J., Wellings, K., Sonnenberg, P., Field, N., Nunns, D., Bancroft, J., Jones, K., Johnson, A., & Mercer, C. (2017). Painful sex (dyspareunia) in women: prevalence and associated factors in a British population probability survey. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 124(11), 1689–1697. https://doi.org/10.1111/1471-0528.14518
Orr, N., Wahl, K., Joannou, A., Hartmann, D., Valle, L., Yong, P., Babb, C., Kramer, C. W., Kellogg-Spadt, S., & Renzelli-Cain, R. I. (2020). Deep Dyspareunia: Review of Pathophysiology and Proposed Future Research Priorities. Sexual Medicine Reviews, 8(1), 3–17. https://doi.org/10.1016/j.sxmr.2018.12.007
Zaburzenia związane z bólem podczas stosunku płciowego (pochwica i dyspareunia). (2015). Seksuologia - Medycyna Praktyczna dla pacjentów. Retrieved 2021, from https://www.mp.pl/pacjent/seksuologia/zaburzenia-seksualne/u-kobiet/104469,zaburzenia-zwiazane-z-bolem-podczas-stosunku-plciowego-pochwica-i-dyspareunia