Co oznacza ból jajnika?

W którym miejscu odczuwa się ból jajników?

W którym miejscu odczuwa się ból jajników? Ból jajników najczęściej jest odczuwany w podbrzuszu i może mieć różną intensywność. Podbrzusze obejmuje obszar między kością miedniczą a pępkiem, w którym znajdują się niektóre narządy wewnętrzne. Jest to rejon często skojarzony z dolną częścią brzucha. 

Jajniki to parzyste gruczoły odpowiadające za produkcję hormonów płciowych i dojrzewanie komórek jajowych. W ich obrębie mogą się toczyć procesy chorobowe wywołujące różne objawy. 

Co może powodować ból jajnika?

Co oznacza ból jajnika po lewej lub prawej stronie? Dlaczego boli tylko jeden jajnik? Jednostronny ból jajnika może wynikać z obecności torbieli. Jeśli intensywność bólu jest duża, mogło dojść do pęknięcia torbieli lub skrętu jajnika. Skręt jajnika jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ w wyniku skrętu jego szypuły dochodzi do niedokrwienia gruczołu, co może doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia. W wyniku uszkodzenia może dojść do infekcji i powstania ropnia, upośledzenia płodności, a nawet zapalenia otrzewnej, które jest stanem zagrożenia życia. 

Wśród ginekologicznych źródeł objawów można wskazać procesy nowotworowe. W takich przypadkach bólowi może towarzyszyć uczucie wypełnienia w podbrzuszu, powiększenie obwodu brzucha, zaparcia i wzdęcia. Należy jednak pamiętać, że wiele nowotworów związanych z jajnikiem jest łagodnych. 

Jedną z przyczyn bólu jajnika, szczególnie przewlekłego, jest endometrioza. Wówczas ból występuje w podbrzuszu i niekiedy może być czasowo związany z miesiączką. Chorobie towarzyszą inne objawy ginekologiczne - zaburzenia cyklu menstruacyjnego, nieregularne, obfite krwawienia. Ponadto stwierdza się występowanie zaburzeń układu pokarmowego pod postacią wymiotów, wzdęć, uczucia sytości. 

Inną przyczyną bólu w podbrzuszu jest zapalenie narządów miednicy mniejszej, zwane także zapaleniem przydatków (ang. pelvic inflammatory disease, PID). Stan ten jest wywołany czynnikiem zakaźnym i w większości przypadków jest związany z chorobą przenoszoną drogą płciową. Najczęściej przyczyną jest zakażenie rzeżączką lub chlamydią. Bólowi mogą towarzyszyć upławy, krwawienia i gorączka. 

Dolegliwości mogą być wywołane także ciążą pozamaciczną (ektopową), w której dochodzi do zagnieżdżenia komórki jajowej poza jamą macicy. Jedną z nieprawidłowych lokalizacji zagnieżdżenia może być jajnik, choć ciąża pozamaciczna najczęściej dotyczy jajowodu. Niezależnie od lokalizacji, ból w podbrzuszu jest jednym z klasycznych objawów tego stanu. Oprócz niego pacjentka może doświadczać plamień i krwawień. 

Jak diagnozuje się choroby jajnika?

W diagnostyce chorób jajnika, w pierwszej kolejności wykonuje się badanie ginekologiczne, w uzasadnionych przypadkach połączone z badaniem per rectum, podczas którego lekarz bada kanał odbytu i jego okolice za pomocą palca. Dalsze postępowanie diagnostyczne zależy od podejrzewanej choroby. Dużą rolę odgrywają badania obrazowe i laboratoryjne. 

Podstawowym badaniem obrazowym jest USG, które wykonuje się przez powłoki jamy brzusznej lub przezpochwowo. Wykorzystanie technik dopplerowskich w tym badaniu pozwala na ocenę przepływu krwi. Lekarz może również zlecić badanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. 

Wśród badań laboratoryjnych kluczowe jest oznaczenie CA 125, AFP, LDH i beta-hCG, szczególnie w diagnostyce chorób nowotworowych.

Co zrobić, gdy boli jajnik?

Intensywny ból jajnika powinien skłonić do konsultacji z lekarzem, który przeprowadzi badanie, postawi diagnozę i wdroży odpowiednie leczenie. Nawracający ból również stanowi wskazanie do wizyty u ginekologa. 

Leczenie bólu jajnika zależy od przyczyny dolegliwości. Niektóre choroby, np. nowotwory, leczy się operacyjnie. Zmiany zapalne bądź infekcyjne mogą wymagać farmakoterapii - stosowanie leków przeciwzapalnych i antybiotyków. W niektórych stanach chorobowych wystarczające będzie postępowanie zachowawcze. 

Konsultacja merytoryczna: Mirosław Niedbała, specjalista medycyny rodzinnej

Bibliografia:

1. Położnictwo i ginekologia Tom 1-2. Red. Bręborowicz, Grzegorz H. . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020