Syrop z cebuli i miodu - domowy środek na przeziębienie

Znane jest wiele przysłów o zdrowotnych walorach miodu. A że przysłowia są mądrością narodu, warto z tymi stwierdzeniami nie polemizować, gdyż właśnie to miód jest prawdziwym superfoods prosto z ula. Ale czym w zasadzie jest miód, określany jest jako naturalny antybiotyk? Jest to według definicji miodu substancja, wytwarzana przez pszczoły miodne (Apis mellifera). W radzeniu sobie z przeziębieniem miód jest nieodzowną pomocą. Ma on silne działanie antybakteryjne, o szerokim spektrum działania. Jego właściwości zależą w dużej mierze od jego rodzaju. Również pora roku ma wpływ na jego różnorodne walory smakowe oraz zdrowotne. Wczesną wiosną pszczoły zbierają nektar z rzepaku. Miód ten szybko się krystalizuje, ma słomkową barwę oraz łagodny smak. Popularnym rodzajem miodu jest też miód lipowy, który ma właściwości rozgrzewające i przeciwzapalne. W odróżnieniu od delikatnego miodu rzepakowego, może on cechować się mocnym smakiem, a także zielonkawym zabarwieniem. Kolejnym miodem jest miód gryczany, który wyróżnia się najciemniejszym kolorem i sposobem krystalizacji. Natomiast tym, co łączy wszystkie przedstawione miody, jest słodki smak wynikający z cukru, który stanowi do 80% suchej masy miodu. Poza wybornym smakiem w miodzie znajduje się aż 181 substancji chemicznych, takich jak: witaminy z grupy B, witamina C, karotenoidy, enzymy pochodzące z układu pokarmowego pszczół, kwasy organiczne, na przykład kwas jabłkowy czy octowy, mikroelementy, wosk, ziarna pyłku, aminokwasy czy polifenole, takie jak kwasy fenolowe oraz flawonoidy, które odpowiadają za silne właściwości antyoksydacyjne miodu. W zależności od rodzaju miodu, średnia zawartość polifenoli w produktach krajowych waha się od 35 mg GAE/100 g w miodach rzepakowych do nawet 150 mg GAE/100 g we wrzosowych. Im jest ciemniejsza barwa miodu, tym jest ich zawartość wyższa. Badania wykazały, że na przykład spożycie miodu gryczanego wiązało się ze zwiększeniem ogólnej zawartości fenoli w osoczu krwi, jak i wzrostu jego aktywności przeciwutleniającej. Największe zdolności antyoksydacyjne tego przysmaku uzyskujemy poprzez rozpuszczenie go w wodzie. Miody charakteryzują się również właściwościami przeciwdrobnoustrojowymi. Przyczynia się do tego procesu enzym pszczeli o nazwie inhibina, która zapobiega rozwojowi bakterii. Przeciwbakteryjne działanie wynika także z cechującego miód wysokiego ciśnienia osmotycznego, dzięki wysokiej zawartości cukrów oraz kwasów organicznych. Wodne roztwory miodu charakteryzują się także większą aktywnością antybiotyczną. Ta unikatowa słodkość wykazuje również działanie antywirusowe, wpomaga zwalczać infekcje oraz wzmacnia nasz system immunologiczny. Ponadto miód utrudnia rozwój patogenów i zmniejsza ich odporność na leczenie. 

O cebuli stare polskie przysłowie zapewnia, że cebula w bólu utula. I rzeczywiście warzywo to stanowi świetne źródło allicyny o właściwościach antybakteryjnych, działających w formie syropu równie skutecznie na bóle gardła. Cebula wspiera naszą odporność, jest pomocna przy przeziębieniach i infekcjach górnych dróg oddechowych. Substancje lotne, które uwalniają się podczas krojenia cebuli, odblokowują przy katarze zatkany nos jak i mają również działanie antybakteryjne. Ten tradycyjny specyfik, choć niepozorny, zawiera bogactwo składników aktywnych, takich jak związki fenolowe, kwas ferulowy czy protokatechowy, flawonoidy, takie jak kwercetyna i kemferol. W jego składzie znajdziemy ponadto glikozydy, antocyjany czy związki siarkoorganiczne, odpowiadające za liczne prozdrowotne właściwości tej rośliny. Flawonoidy oraz antocyjany odpowiadają za działanie antyoksydacyjne, natomiast związki siarkowe za działanie przeciwbakteryjne. Lotny olejek cebuli jest również wysoce skuteczny w zwalczaniu, takich drobnoustrojów jak bakterie Gram (+) oraz grzybów należących do dermatofitów. Dodatkowo ekstrakty oraz sok z cebuli potrafią zahamować rozwój bakterii Escherichia coli, Serratia marcescens, niektóre paciorkowce, a nawet Pseudomonas aeruginosa czy pałeczki Salmonella typhi. Zawarte w tym warzywie tiosulfoniany działają z kolei przeciwzapalnie. Również fruktany z grupy fitoskładników, korzystnie oddziałują na nasze zdrowie. Należą one do rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego, jak i spełniają funkcję prebiotyków, których spożycie korzystnie wpływa na naszą mikrobiotę jelitową. Ponadto cebula zawiera liczne witaminy i minerały, takie jak kompleks witamin B, A, C i E oraz selen, fosfor, chrom, żelazom wapń, i magnez. 

Przejdźmy zatem do receptury syropu, którego głównymi składnikami jest miód i cebula. Przepis to staroświecki, ale bardzo skuteczny. Antywirusowe i antybakteryjne właściwości cebuli, jak i antyoksydacyjne działanie miodu wspomogą nas w walce z sezonowym przeziębieniem. Dodatkowo słodki miód łagodzi ostry smak cebuli, a my otrzymujemy smaczny syrop, skutecznie łagodzący objawy infekcji. Do przygotowania tego specyfiku z przeznaczeniem na kilka dni, potrzebny nam będzie szklany pojemnik o pojemności około pół litra. 

Przepis: 2–3 średnie cebule kroimy w kostkę lub cienkie plasterki i układamy na dnie pojemnika, polewamy miodem po czym ugniatamy zawartość drewnianą łyżką. Dokładamy kolejne warstwy, aż do wypełnienia pojemnika. Tak przygotowane składniki odstawiamy w ciepłe miejsce, nie zamykając przez pierwszą dobę pojemnika, by nie doszło do fermentacji alkoholowej. Po upływie około 48 godzin, syrop możemy przecedzić przez sitko o drobnych oczkach i tak przygotowany produkt już szczelnie zamknięty, przechowywujemy w lodówce. Z uwagi na naturalne produkty, specyfik zużywamy do 5 dni, przyjmując go według zwyczajowych zaleceń do 3 łyżek stołowych dziennie. U młodszych dzieci do 3 łyżeczek syropu na dzień. Osobom chorym na cukrzycę lub źle tolerującym glukozę, zalecana jest konsultacja z lekarzem prowadzącym. Również osoby uczulone na produkty pszczele, nie powinny spożywać tego produktu. Osobom bez medycznych przeciwskazań, polecamy syrop z cebuli i miodu. Jest on owocem przyrody, która oferuje nam te cenne składniki odżywcze, uważane za naturalne antybiotyki. Chrońmy swoje zdrowie poprzez różnorodną dietę, bogatą w warzywa, owoce, zioła oraz nieprzetworzone produkty spożywcze. Pamiętajmy również o aktywności fizycznej i odpowiedniej ilości snu. Dbając o higienę życia, znacząco zmniejszymy ryzyko zapadnięcia na sezonowe choroby, zapewnieniając sobie zdrowie i silny system odpornościowy. Powodzenia! 

Autor: Katarzyna Kwiatkowska-Działak
Konsultacja merytoryczna: mgr Aleksandra Kajdas, dietetyk

Źródła:

1. Corzo-Martínez M., Nieves C., Mar V., Biological properties of onions and garlic, Trends Food Sci Technol, 2007; 

2. Bartak M, Lange A, Słońska-Zielonka A, Cymerys-Bulenda J. Homemade onion syrup. Why is it a great common cold remedy? In: Nyćkowiak J, Leśny J, eds. Nauki Przyrodnicze – Flora I Ochrona Środowiska. Badania i Rozwój Młodych Naukowców w Polsce. Młodzi Naukowcy; 

3. Szymanowska K, Witek B. Prozdrowotne i terapeutyczne właściwości wybranych rodzajów miodu. EBiŚ 2022; 

4. Nicewicz A, Nicewicz Ł, Właściwości antyoksydacyjne miodu. Wydział Nauk Przyrodniczych Uniwersytet Śląski w Katowicach, https://pasieka24.pl/index.php/pl-pl/pasieka-czasopismo-dla-pszczelarzy/214-pasieka-1-2021/2837-wlasciwosci-antyoksydacyjne-miodu%20%5b6.