Dieta a łuszczyca

Łuszczyca to zapalna i przewlekła choroba skóry, której dokładne przyczyny nadal nie są znane. Badania wskazują, że czynnikami wyzwalającymi tę chorobę mogą być m.in. czynniki środowiskowe takie jak styl życia, w tym: dieta, używki, infekcje, niektóre leki.


W pożywieniu znaleźć można składniki, które odgrywają istotną rolę w utrzymaniu prawidłowej kondycji skóry. Z drugiej strony należy mieć na uwadze, że niedobór niektórych składników w diecie może mieć negatywny wpływ na stan skóry. Odpowiednia i dobrze zbilansowana dieta może zatem wspomagać leczenie łuszczycy, natomiast nie ma oficjalnych rekomendacji żywieniowych w tej jednostce chorobowej. Istnieje kilka strategii żywieniowych w leczeniu i/lub wspomaganiu leczenia łuszczycy.

Optymalna dieta w łuszczycy

Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań wydaje się, że w przebiegu łuszczycy najkorzystniejsza jest optymalizacja masy ciała, szczególnie wśród osób z nadwagą i otyłością. Wykazano, że stosowanie dobrze zbilansowanej diety redukcyjnej prowadzącej do optymalizacji masy ciała może zmniejszać ryzyko wystąpienia łuszczycy oraz wspomagać jej leczenie. Korzystny wpływ na przebieg choroby obserwuje się również w przypadku stosowania diet opartych na produktach roślinnych – diety śródziemnomorskiej czy diety wegetariańskiej. Dlatego warto zmodyfikować swoje dotychczasowe menu tak, aby zwiększyć spożycie roślin strączkowych oraz warzyw i owoców. Kluczem do sukcesu będzie również dobrze skomponowany talerz. Co dokładnie powinno się na nim znaleźć? 

  • ½ talerza powinny stanowić surowe warzywa lub owoce.
  • ¼ talerza powinny stanowić produkty dostarczające białka, takie jak: rośliny strączkowe, ryby i owoce morza, chude mięso drobiowe.
  • ¼ talerza powinny stanowić produkty będące dobrym źródłem węglowodanów złożonych, takie jak: kasze, ryż brązowy, makaron pełnoziarnisty, pieczywo żytnie.
  • Uzupełnieniem może być niewielka ilość oleju roślinnego, orzechów, nasion czy pestek.

Dodatkowo badania wskazują na korzystny wpływ w prewencji i leczeniu łuszczycy składników takich jak: 

  • witamina D, której źródłem w diecie są tłuste ryby (np. śledź, łosoś, węgorz, makrela) oraz żółtko jaja kurzego; należy pamiętać również o odpowiedniej suplementacji, 
  • kwasy tłuszczowe omega-3, które znajdują się przede wszystkim w tłustych rybach morskich (śledź, makrela, łosoś, sardynka, tuńczyk, halibut) oraz w suplementach olejów rybnych,
  • selen, występujący głównie w orzechach brazylijskich, mące pełnoziarnistej, kaszy gryczanej czy płatkach owsianych,
  • cynk, który znajduje się m.in. w pestkach dyni, słonecznika, kakao, orzechach laskowych i nasionach roślin strączkowych (np. fasola biała). 

Przykładowy jadłospis w diecie przy łuszczycy

ŚNIADANIE

Dyniowa owsianka

Składniki:

Napój sojowy – 250 g (1 szklanka)
Dynia – 200 g (1 kawałek)
Płatki owsiane – 50 g (5 łyżek)
Orzechy włoskie – 8 g (0,5 łyżki)
Oliwa z oliwek – 5 g (0,5 łyżki)
Syrop klonowy – 5 g (1 łyżeczka)
Cynamon – 3 g (0,5 łyżeczki)
Imbir mielony – 1 g (szczypta)
Mielona gałka muszkatołowa – 1 g (szczypta)

Sposób przygotowania:

  1. Dynię obrać i zetrzeć na grubych oczkach tarki.
  2. Na dnie średniej wielkości garnka rozgrzać oliwę, dodać przyprawy oraz dynię i dusić przez 2–3 minuty, mieszając.
  3. Dodać resztę składników i gotować pod przykryciem przez 4–5 minut. Następnie odkryć i gotować jeszcze 4–5 minut do momentu, aż owsianka będzie miała odpowiednią konsystencję.
  4. Podawać z łyżeczką syropu klonowego na wierzchu.

II ŚNIADANIE

Zielony koktajl z jarmużem

Składniki:

Napój sojowy – 200 g (niecała szklanka)
Banan – 120 g (1 sztuka)
Jabłko – 75 g (0,5 sztuki)
Jarmuż – 40 g (2 garści)

Sposób przygotowania:

  1. Jarmuż pozbawić grubych łodyg, jabłko – gniazda nasiennego, banana obrać.
  2. Całość zmiksować.

Wskazówka: Jarmuż można wymienić na szpinak, natkę pietruszki, można dodać też świeżą miętę.  


OBIAD

Pstrąg pieczony z botwinką i kaszą orkiszową 

Składniki:

Pstrąg tęczowy świeży – 120 g (1 porcja)
Boćwina – 160 g (2 garści)
Kasza orkiszowa (sucha) – 65 g (5 łyżek) 
Sok z cytryny – 12 g (2 łyżki)
Pietruszka, natka – 12 g (2 łyżeczki)
Oliwa z oliwek – 10 g (1 łyżka)
Tymianek – 4 g (1 łyżeczka)
Sól biała – 1 g (szczypta)
Pieprz czarny mielony – 1 g (szczypta)

Sposób przygotowania:

  1. Filet z ryby obtoczyć w marynacie z oliwy, soku z cytryny, soli, pieprzu, tymianku i ułożyć na blaszce do pieczenia.
  2. Boćwinę obrać, umyć i oczyścić. Ułożyć obok ryby. Skropić oliwą, sokiem z cytryny i oprószyć pieprzem. Całość piec do miękkości w temp. 180 stopni przez około 30 minut.
  3. W tym czasie ugotować kaszę zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Dodać posiekaną natkę pietruszki i wymieszać z kawałkami boćwiny.
  4. Mieszankę kaszy z warzywami podawać z rybą.

 



PODWIECZOREK

Jogurt z truskawkami i nasionami chia

Składniki:

Jogurt naturalny (1,5% tł.) – 160 g (1 opakowanie)
Truskawki (świeże lub mrożone) – 140 g (2 garści)
Płatki gryczane – 20 g (2 łyżki)
Nasiona chia – 10 g (2 łyżeczki)
Syrop klonowy – 5 g (1 łyżeczka)

Sposób przygotowania:

  1. Jogurt wymieszać z nasionami chia i płatkami. Poczekać, aż namiękną.
  2. Dodać syrop klonowy i wymieszać.
  3. Na wierzchu ułożyć pokrojone owoce (mrożone można wcześniej rozmrozić w mikrofali lub w garnuszku i rozgnieść).

KOLACJA

Sałatka z soczewicą i orzechami nerkowca

Składniki:

Pomidor – 120 g (1 sztuka)
Soczewica czarna (ugotowana) – 80 g (4 łyżki)
Chleb żytni razowy – 60 g (2 kromki)
Cebula czerwona – 50 g (0,5 sztuki)
Pietruszka, natka – 24 g (4 łyżeczki)
Sok z cytryny – 6 g (1 łyżka)
Orzechy nerkowca (bez soli) – 15 g (1 łyżka)
Kolendra (świeża) lub natka pietruszki – kilkanaście listków
Czosnek – 5 g (1 ząbek)
Olej lniany tłoczony na zimno – 5 g (0,5 łyżki)
Sól biała – 1 g (szczypta)
Pieprz czarny mielony – 1 g (szczypta)

Sposób przygotowania:

  1. Przygotować miseczkę i przełożyć do niej posiekane zioła (kolendrę, natkę pietruszki).
  2. Soczewicę opłukać pod bieżącą wodą i przełożyć do miski.
  3. Dodać pokrojony pomidor oraz czosnek, cebulkę, sok z cytryny, olej, sól, pieprz i podprażone orzechy (na suchej patelni).
  4. Całość wymieszać i podawać z pieczywem.


PODSUMOWANIE JADŁOSPISU

Energia 2000 kcal
Białko 92 g
Tłuszcz 66 g
Nasycone kwasy tłuszczowe 12 g
Węglowodany 225 g
Cukry proste 70 g
Cholesterol 93,5 mg
Błonnik pokarmowy 59 g


dr Katarzyna Wolnicka, mgr Klaudia Wiśniewska

Piśmiennictwo

  1. Antosik K, Krzęcio-Nieczyporuk E, Kurowska-Socha B. Rola diety i żywienia w leczeniu łuszczycy. Hygeia Public Health 2017; 52(2): 131–137.
  2. Singh S. Nutrition and psoriasis: An overview. Int J Physiol Nutr Phys Ed 2019; 4(1): 1803–1807.
  3. Zuccotti E, Oliveri M, Girometta C, et al. Nutritional strategies for psoriasis: current scientific evidence in clinical trials. Eur Rev Med Pharmacol Sci 2018; 22: 8537–8551.
  4. Iwanow K, Kunachowicz H, Nadolna I, et al. Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2017.