Jaskra - cicha złodziejka wzroku

Co to jest jaskra?

Oko jest aparatem odbierającym obraz, który następnie zostaje przetworzony w mózgu. Trafia tam za pośrednictwem nerwu wzrokowego - ,,kabla” składającego się z wielu drobnych włókien. Uszkodzenie nawet niewielkiej ich części powoduje ubytki w polu widzenia, często określane przez pacjentów jako ,,mroczki”. W efekcie rozwija się choroba nazywana jaskrą, a jej najczęstszą przyczyną jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe.

Zwiększone ryzyko rozwoju jaskry występuje po 40. r. ż., szczególnie u osób z wadą wzroku (zarówno w postaci krótkowzroczności, jak i dalekowzroczności), a także z chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą, zespołem bezdechu sennego, nadciśnieniem tętniczym lub wahaniami ciśnienia.

Jak rozpoznać jaskrę?

Choroba ta najczęściej kojarzy się z:

• silnym bólem głowy promieniującym do okolicy oka,
• zamglonym obrazem,
• widzeniem tęczowych kół wokół źródeł światła,
• zaczerwienieniem gałki ocznej.

Są to objawy tzw. jaskry zamkniętego kąta, która występuje stosunkowo rzadko. Dużo częściej spotykana jest jaskra otwartego kąta, która rozwija się bezboleśnie i na wczesnym etapie zwykle nie daje objawów (lub postępują one bardzo wolno). Jej charakterystyka utrudnia więc wczesne wykrycie, które jest jedynym sposobem na zapobiegnięcie dalszej utracie wzroku i zachowanie sprawności.

Z tego powodu ważne są wizyty kontrolne u okulisty. Osobom poniżej 40. r. ż. zaleca się je co ok. 3 lata, między 40. a 60. r. ż. co 2 lata, a następnie co roku. W przypadku wykrycia jaskry częstość wizyt określana jest przez lekarza – czasem jest to nawet raz na 2-3 miesiące.

Diagnostyka jaskry jest nieinwazyjna i możliwa do wykonania w niemal każdym gabinecie okulistycznym. Opiera się ona na badaniu dna oka i pomiarze ciśnienia wewnątrzgałkowego. Czasem lekarz zleca również badanie pola widzenia i OCT, czyli tomografię nerwu wzrokowego, które pozwalają na ocenę stopnia zaawansowania choroby.

Jak przebiega leczenie jaskry?

Leczenie jaskry opiera się na obniżaniu ciśnienia wewnątrzgałkowego. Zaczyna się ono od stosowania specjalnych kropli (najczęściej analogów prostaglandyn), spośród których większość jest częściowo refundowana, a po 75. r. ż. – darmowa. Kiedy farmakoterapia nie przynosi oczekiwanych efektów lub konieczne okazuje się stosowanie dwóch różnych preparatów, rozważana jest operacja laserowa lub chirurgiczna. Nie należy się bać tej metody – w obu przypadkach jest ona bardzo mało inwazyjna, a rehabilitacja przebiega szybko.

Warto pamiętać, że jaskra to choroba przewlekła, więc pacjent musi pozostawać pod opieką okulisty do końca życia.