Szacowany czas czytania: 3 minut
Kłucie w klatce piersiowej - kiedy podejrzewać chorobę serca?
Ból w klatce piersiowej to nieprzyjemne uczucie, które może powodować niepokój zarówno u danej osoby, jak i wśród jej otoczenia. Dolegliwości mogą manifestować się poprzez kłucie, uczucie ciężaru w klatce piersiowej, trudność z nabraniem powietrza, a ich nasilenie oraz okoliczności wystąpienia bólu mogą się indywidualnie różnić. Ból w klatce piersiowej wielu osobom kojarzy się z zawałem serca, co nie zawsze jest prawdą. Przyczyn takiej dolegliwości jest wiele i choć powody sercowe są faktycznie groźne i mogą stanowić zagrożenie dla życia, to jednak warto wiedzieć, kto jest przede wszystkim na takie sytuacje narażony.
Możliwe przyczyny bólu w klatce piersiowej
Wśród możliwych dolegliwości pod postacią bólu w klatce piersiowej wymienia się wspomniane wcześniej choroby sercowo-naczyniowe, a wśród nich zawał serca, zaburzenia rytmu serca, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie osierdzia, zatorowość płucna, rozwarstwienie aorty, ale także pozasercowe przyczyny takie jak: zapalenie płuc i opłucnej, zatorowość płucna, popularna zgaga (choroba refluksowa przełyku – jedna z głównych przyczyn dolegliwości w klatce piersiowej u młodych kobiet), choroba wrzodowa żołądka, uraz, choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, półpasiec, atak paniki i inne. Każda z tych chorób może cechować się innym obrazem klinicznym, jednak niejednokrotnie różnice są na tyle małe, że bez badań dodatkowych niemożliwe jest jednoznaczne stwierdzenie przyczyny dolegliwości.
Kłucie w klatce piersiowej - kiedy podejrzewać tło sercowe?
Jedną z głównych obaw, kiedy słyszy się o bólu w klatce piersiowej, jest zawał serca. Kiedy zatem podejrzewać, że dochodzi do niedokrwienia mięśnia sercowego? Przede wszystkim należy zdać sobie sprawę, że choroby sercowo-naczyniowe zdecydowanie częściej występują u osób starszych, u mężczyzn i osób z nasilonymi czynnikami ryzyka takimi jak: nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, palącymi papierosy, otyłymi, z cukrzycą i innymi obciążeniami. Co za tym idzie, w przypadku dolegliwości bólowych u młodej kobiety bez czynników ryzyka, zawał serca jest bardzo mało prawdopodobny. W jakich przypadkach zatem wskazana jest szczególna czujność i ostrożność?
U starszych pacjentów ze wspomnianymi powyżej czynnikami ryzyka chorób sercowych, w przypadku wystąpienia bólu, który pierwotnie jest związany z wysiłkiem, a następnie występuje niezależnie od aktywności fizycznej, jest silnym bólem, trwa ponad 20 minut, a dana osoba zgłasza kłucie i ucisk w klatce piersiowej, kładąc zaciśniętą pięść na klatce piersiowej, wskazane jest jak najszybsze wezwanie pomocy, pod numerem 112 lub 999. Bardzo ważne jest sprawne działanie, ponieważ w przypadku zawału serca z każdą upływającą minutą obumierają niedokrwione komórki serca. Im szybciej przywróci się krążenie w niedrożnej tętnicy odżywiającej serce, tym większa szansa na sprawny powrót do zdrowia.
Jak postępować?
Podczas rozmowy z dyspozytorem pogotowia powinniśmy uzyskać podstawowe informacje dotyczące dalszego postępowania do momentu przyjazdu zespołu ratownictwa medycznego. Należy cały czas być przy obolałej osobie, tak aby w przypadku nagłego zatrzymania krążenia podjąć jak najszybciej resuscytację krążeniowo-oddechową. W przypadku pacjentów przytomnych i stabilnych należy zadbać o wygodną pozycję półsiedzącą, unikać dalszej aktywności fizycznej oraz spożywania napojów i pokarmów. Wyjątek może stanowić sytuacja, kiedy dyspozytor zaleci podanie kwasu acetylosalicylowego (popularnej aspiryny), a dla chorego konieczne będzie popicie tabletki małą ilością wody. Warto pomóc choremu w przygotowaniu dokumentacji medycznej, jeżeli takową posiada, a także w zabraniu przyjmowanych przewlekle leków, co pozwoli na szybsze i dokładniejsze wdrożenie leczenia już w szpitalu, o ile oczywiście dana osoba takie dokumenty posiada.
Kłucie w klatce piersiowej - podsumowanie
Istnieje wiele przyczyn dolegliwości bólowych w klatce piersiowej. Szczęśliwie, nie każdy ból czy kłucie oznacza zawał serca. Warto jednak wykazać się czujnością i wiedzieć, u kogo takie zdarzenie jest bardziej prawdopodobne, aby być w stanie odpowiednio takiej osobie pomóc i przyspieszyć rozpoczęcie procesu leczniczego.
Konsultacja merytoryczna: Mirosław Niedbała, specjalista medycyny rodzinnej
Referencje:
1. Knuuti J, Wijns W, Saraste A, et al. 2019 ESC Guidelines for the diagnosis and management of chronic coronary syndromes [published correction appears in Eur Heart J. 2020 Nov 21;41(44):4242]. Eur Heart J. 2020;41(3):407-477. doi:10.1093/eurheartj/ehz425
2. Visseren FLJ, Mach F, Smulders YM, et al. 2021 ESC Guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice [published correction appears in Eur Heart J. 2022 Nov 7;43(42):4468]. Eur Heart J. 2021;42(34):3227-3337. doi:10.1093/eurheartj/ehab484