Zbuduj swoją odporność

dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski
dr hab. n. med. Tomasz Dzieciątkowski

Wirusolog, mikrobiolog, diagnosta laboratoryjny

WUM

Stres, przemieszczanie się samochodem, niezdrowa dieta… Współczesny tryb życia nie sprzyja prawidłowemu funkcjonowaniu organizmu. Cierpi na tym również układ odpornościowy, a nawracające infekcje negatywnie wpływają na życie prywatne i zawodowe. Czy istnieje sposób, aby temu zapobiec?


Zapraszamy do wysłuchania audycji z udziałem dr hab. n. med. Tomasza Dzieciątkowskiego, wirusologa pracującego na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.


Budowanie odporności opiera się przede wszystkim na modyfikacji stylu życia. Jest to więc proces, który nie zajmuje kilku dni, a wiele lat.

Rzucenie nałogów

Pierwszym krokiem może być rezygnacja z palenia papierosów i spożywania alkoholu (a przynajmniej jego znaczne ograniczenie). Zerwanie z nałogiem nie jest łatwe, ale stanowi kluczowy element walki o zdrowie. Skorzystają na tym nie tylko płuca i wątroba, ale także cały organizm. W końcu stanowi on funkcjonalną całość i niewydolność jednego narządu pociągnęłaby za sobą kolejne zaburzenia zdrowotne.

Dieta i aktywność fizyczna

Ważne jest również zadbanie o odpowiednią podaż cynku i witaminy D (szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy to spędzamy mniej czasu na słońcu). W przypadku stosowania zawierających je suplementów trzeba jednak zachować ostrożność – produkty te nie są testowane tak jak leki, a tym samym nie przeszły badań klinicznych i nie muszą zawierać deklarowanej na opakowaniu dawki substancji. Lepszym pomysłem będzie więc skupienie się na lekkostrawnej, zbilansowanej diecie, która nie tylko dostarczy wszystkich niezbędnych składników odżywczych, ale też – wraz z aktywnością fizyczną dostosowaną do indywidualnych preferencji i kondycji - zmniejszy ryzyko otyłości.

Dobry sen

Wprowadzenie tego typu zmian będzie miało pozytywny wpływ na kolejny czynnik związany z prawidłowym funkcjonowaniem układu odpornościowego: sen. Powinien on trwać między 6,5 a 8 godzin na dobę z początkiem ok. godz. 22-23 (badania naukowe sugerują, że dodatkowo zmniejsza się wówczas ryzyko chorób układu krążenia) oraz być ciągły. Jakość snu mogą wspomóc wietrzenie sypialni oraz zapewnienie w niej temperatury ok. 18-20°C. Jeśli problemy z zasypianiem lub przebudzanie się w nocy nie ustąpią, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który znajdzie przyczynę i zaleci odpowiednie leczenie farmakologiczne lub skieruje do psychoterapeuty.

Szczepienia

Opisane wyżej metody pozwolą na zwiększenie odporności nieswoistej. Z kolei odporność swoistą można budować poprzez szczepienia, które polegają na wprowadzeniu do organizmu małej ilości martwych lub uszkodzonych drobnoustrojów (albo ich fragmentów). W ten sposób zapoznajemy układ odpornościowy z konkretnymi wirusami oraz bakteriami i „trenujemy” go. Przeciwko niektórym chorobom wystarczy się zaszczepić raz w życiu (np. wirusowe zapalenie wątroby typu B); inne szczepionki wymagają dawek przypominających co pewien czas. Wiele osób wie, że wirus grypy łatwo mutuje i dlatego co roku wymaga nowej wersji szczepionki; natomiast świadomość konieczności doszczepiania się przeciwko tężcowi, błonicy i krztuścowi co 8-10 lat nie jest już tak powszechna. Warto o tym pamiętać, ponieważ ostatnia z wymienionych chorób zwykle wiąże się z powikłaniami i wielomiesięczną rekonwalescencją, przez co jest szczególnie uciążliwa dla dorosłych.