Szacowany czas czytania: 6 minut
Połknięcie ciała obcego
Dzieci często poznają świat poprzez zmysł smaku. Nierzadko kończy się to przypadkowym połknięciem ciała obcego. Niewątpliwie taka sytuacja może być źródłem niepokoju dla rodziców i częstym powodem wizyty na izbach przyjęć. Wśród najmłodszych do najczęściej połykanych przedmiotów należą między innymi: monety, baterie i zabawki lub ich części [1]. Czy połknięcie ciała obcego jest sytuacją zagrażającą życiu? Kiedy udać się z dzieckiem do lekarza? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz poniżej.
Ciało obce w przełyku a zadławienie
Ważne, by odróżnić połknięcie ciała obcego od zadławienia. W przypadku zadławienia przedmiot częściowo lub całkowicie blokuje drogi oddechowe, bezpośrednio zagrażając życiu danej osoby. Natomiast ryzyko związane z połknięciem ciała obcego związane jest z jego ugrzęźnięciem w przewodzie pokarmowym, uszkodzeniem błon śluzowych przewodu pokarmowego, perforacją lub uwolnieniem się potencjalnie toksycznych substancji, np. w przypadku połknięcia baterii. Jednak w większości przypadków przedmiot wydalany jest wraz z kałem bez komplikacji [2, 3].
Ciało obce - jakie dolegliwości może spowodować?
U dużej części dzieci, u których zauważono spożycie ciała obcego, w ogóle nie wystąpią objawy [4]. Z drugiej strony, często do połknięcia niepożądanego przedmiotu dochodzi, kiedy dzieci znajdują się bez nadzoru rodziców, stąd przy wystąpieniu niespecyficznych objawów u dziecka należy pamiętać o możliwości obecności ciała obcego w przewodzie pokarmowym [3]. Do dolegliwości, które mogą się pojawić, należą:
- ból w klatce piersiowej,
- ból przy przełykaniu,
- ślinienie się,
- duszność, obecność świstów oddechowych,
- brak apetytu,
- wymioty,
- bóle brzucha [3,4].
Kiedy należy pilnie zgłosić się do lekarza?
Interwencja medyczna jest niezbędna wyłącznie w 10-20% przypadków spożycia ciała obcego [5]. Najczęściej dochodzi do samoistnego i bezobjawowego wydalenia ciała obcego z kałem w przeciągu 1-2 tygodni [6]. Niemniej, pilnej pomocy należy poszukiwać, jeżeli podejrzewasz, że Twoje dziecko spożyło baterię, magnesy lub ostro zakończone przedmioty, np. igłę [3,4]. Dodatkowo, zawsze zgłoś się do lekarza, jeżeli występują wymienione wyżej dolegliwości lub masz jakiekolwiek wątpliwości odnośnie do stanu zdrowia swojego dziecka.
Jakie są dostępne metody leczenia?
Przy wystąpieniu podejrzenia obecności ciała obcego w przewodzie pokarmowym, po zebraniu wywiadu lekarz najprawdopodobniej zleci wykonanie zdjęcia RTG w dwóch projekcjach, przedniej i bocznej, aby ocenić rodzaj oraz lokalizację połkniętego przedmiotu. Dodatkową metodą diagnostyczną w przypadku wystąpienia wątpliwości jest tomografia komputerowa. Jeżeli występuje konieczność interwencji medycznej, najczęściej usuwa się ciało obce przy pomocy endoskopii, a dopiero w przypadku niepowodzenia lub pojawienia się komplikacji wykonuje się zabieg operacyjny [6].
Połknięcie ciała obcego - jak mu zapobiec?
Wiesz już, jak postępować w przypadku przypadkowego spożycia ciała obcego przez dziecko. Jednak zgodnie z powiedzeniem “lepiej zapobiegać niż leczyć” najważniejsza jest profilaktyka wystąpienia potencjalnego zagrożenia. W tym celu należy:
- usunąć wszelkie drobne przedmioty z otoczenia dzieci,
- zabezpieczyć baterie i umiejscowić je poza zasięgiem najmłodszych domowników,
- kupować zabawki odpowiednie dla danej grupy wiekowej.
Powyższe punkty są szczególnie ważne w sytuacjach, w trakcie których uwaga rodziców może być rozproszona, np. w trakcie imprez rodzinnych [2].
Referencje:
- https://podyplomie.pl/stanynaglepodyplomie/34864,polkniecie-ciala-obcego-schemat-postepowania (Ostatni dostęp: 11.08.2022)
- https://emedicine.medscape.com/article/801821-overview#a6 (Ostatni dostęp: 11.08.2022)
- Conners GP, Mohseni M. Pediatric Foreign Body Ingestion. [Updated 2022 Jun 21]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430915/
- Mark A Gilger, Ajay K Jain. (2022, April 15). Foreign bodies of the esophagus and gastrointestinal tract in children. UpToDate. Retrieved August 11, 2022, from https://www.uptodate.com/contents/foreign-bodies-of-the-esophagus-and-gastrointestinal-tract-in-children#H11327203
- Andrew C. Meltzer. (2022, July 9). Foreign body ingestion - Symptoms, diagnosis and treatment | BMJ Best Practice. BMJ Best Practice. Retrieved August 11, 2022, from https://bestpractice.bmj.com/topics/en-gb/1050
- Władysław Januszewicz. (2019, August 12). Ciało obce w przewodzie pokarmowym. Medycyna Praktyczna. Retrieved August 11, 2022, from https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.4.68.