Wizyta u psychiatry - czy jest się czego obawiać?

Jak wygląda badanie psychiatryczne?

Stałym elementem konsultacji psychiatrycznej jest badanie psychiatryczne, które polega na obserwacji pacjenta i rozmowie z nim. Lekarz psychiatra podczas badania zapyta Cię o:

• dane personalne,
• główne dolegliwości i obecne choroby, nie tylko psychiatryczne (ważne jest zachowanie chronologii wydarzeń),
• używki,
• historię medyczną,
• sytuację rodzinną i socjalną,
• stan psychiczny (w tym nastrój, uciążliwe objawy, myśli i tendencje samobójcze) i stresory powodujące jego zmianę. 

Niektóre pytania mogą być krępujące (np. o życie seksualne, ryzykowne zachowania czy dzieciństwo), jednak są niezbędne do postawienia właściwej diagnozy. Pamiętaj, że specjalista nie osądza Twoich wypowiedzi, a jedynie je analizuje. 

Po badaniu następuje jego podsumowanie, postawienie rozpoznania i przedstawienie pacjentowi zaleceń wraz z planem terapeutycznym. 

Jak przygotować się do wizyty u psychiatry?

Pamiętaj, żeby zabrać ze sobą kompletną dokumentację medyczną (wyniki badań, opisy hospitalizacji i konsultacji specjalistycznych), a także pełną listę obecnie przyjmowanych leków. Ułatwi to rozpoznanie i przepisanie właściwej farmakoterapii tak, by uniknąć interakcji z innymi lekami. 

Farmakoterapia psychiatryczna na przykładzie depresji

Leki psychiatryczne dobierane są indywidualnie do pacjenta na podstawie wyników badania psychiatrycznego i postawionego rozpoznania. 

Kiedy jest szansa na odniesienie największego sukcesu terapeutycznego? Na przykładzie depresji, najlepiej na leczenie odpowiadają pacjenci z umiarkowaną i ciężką depresją lub łagodną, ale długotrwającą. Farmakoterapię kontynuuje się w dwóch fazach - ostrej i podtrzymującej (trwającej 6-12, a nawet do 48 miesięcy w przypadku wysokiego ryzyka nawrotu depresji) fazach, stale monitorując progres leczenia. Na początku celem jest złagodzenie i wyciszenie objawów, a następnie – zapobieganie nawrotom choroby. W fazie podtrzymującej efektywne jest połączenie leków i psychoterapii. Warto wiedzieć, że efekty leczenia mogą być widoczne dopiero po 2 tygodniach. 

Pamiętaj, żeby leki psychiatryczne stosować zawsze według zaleceń lekarza i nie odstawiać ich na własną rękę. Niestety, wiele osób, zwłaszcza po kilku miesiącach leczenia, modyfikuje przyjmowanie leków (nie wykupując recepty lub zmieniając dawkę) bez konsultacji ze specjalistą. Może to skutkować pojawieniem się nieprzyjemnych efektów ubocznych. Jeśli mimo stosowania leków według zaleceń, odczuwasz objawy niepożądane, nie rezygnuj samodzielnie z ich przyjmowania, tylko zgłoś się do Twojego lekarza prowadzącego. 

Czy leczenie farmakologiczne depresji jest skuteczne? Statystyki pokazują, że całkowitą remisję (wyleczenie) osiąga 35-45% pacjentów. U 15% chorych występuje częściowa odpowiedź na leczenie, a u 25% mogą utrzymać się niektóre objawy (np. problemy ze snem) mimo przyjmowania leków. Skuteczność farmakoterapii zależy od długości trwania depresji przed rozpoczęciem leczenia. Im szybciej zostanie ono włączone, tym większa szansa na lepsze efekty terapii. 

W przypadku innych chorób psychicznych, np. schizofrenii, niestety u dużej liczby pacjentów dochodzi do nawrotu choroby po odstawieniu leczenia. Dlatego tak ważna jest stała obserwacja pacjenta, psychoedukacja i jego dobra relacja z lekarzem i swoimi bliskimi.