Czy gastroskopia boli?

Gastroskopia - badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego

Gastroskopia polega na wziernikowaniu (czyli oglądaniu) wnętrza ciała przy pomocy specjalnego przyrządu - endoskopu. Można porównać go do cienkiej, giętkiej rury wyposażonej w kamerę, specjalne oświetlenie oraz dodatkowe kanały na instrumenty, z pomocą których możliwe jest na przykład pobieranie wycinków tkanek potrzebnych do specjalistycznych badań.

Badanie polega na wziernikowaniu górnego odcinka przewodu pokarmowego - w czasie gastroskopii lekarz dokonuje oględzin przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Dolny odcinek przewodu pokarmowego ocenia się w czasie kolonoskopii - zapraszamy do naszego artykułu opisujący wszystko, co trzeba wiedzieć na jej temat.

Po co wykonuje się gastroskopię?

W zależności od wskazań, dokładny przebieg badania może nieco się różnić. Gastroskopię można wykonywać w celu [1]:

• poszukiwania przyczyn dolegliwości żołądkowo-jelitowych, takich jak nudności, wymioty, bóle brzucha, problemy z połykaniem czy krwawienie, 
• diagnozowania określonych schorzeń - na przykład choroby wrzodowej; w tym celu często pobiera się wycinki,
• leczenia  - między innymi tamowania krwawień, usuwania polipów lub ciał obcych.

Czy gastroskopia jest bezpieczna?

Gastroskopia to badanie bezpieczne, jednak obarczone pewnym ryzykiem, jak każda procedura medyczna. Badania wskazują, że komplikacje występują u 1 na 200-10000 pacjentów [2].

Rzadkimi powikłaniami gastroskopii mogą być [1, 2]:

• perforacja przewodu pokarmowego (czyli jego “przedziurawienie”),
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• infekcja po zabiegu,
• komplikacje wynikające z zastosowania znieczulenia ogólnego.

Ryzyko powikłań można zmniejszyć poprzez odpowiednie przygotowanie do badania

Na kilka godzin (zwykle cztery do ośmiu) przed badaniem należy przestać jeść i pić, aby upewnić się, że żołądek jest pusty. Czasami konieczne jest także tymczasowe odstawienie niektórych leków, zwłaszcza rozrzedzających krew [2]. Nie podejmuj decyzji odnośnie do odstawiania leków samodzielnie, tylko porozmawiaj o tym z lekarzem na etapie planowania badania.

Czy gastroskopia boli?

Gastroskopia jest niebolesna, ale nie jest przyjemna. Dlatego zazwyczaj przed wprowadzeniem endoskopu stosuje się znieczulenie miejscowe - zwykle w postaci sprayu podawanego na gardło i/lub żelu, którym pokrywany jest endoskop [1, 2]. 

Możliwe jest przeprowadzenie badania w znieczuleniu ogólnym, najczęściej w ramach tak zwanej “płytkiej sedacji”. W szczególnych przypadkach badanie odbywa się w pełnym znieczuleniu, obejmującym między innymi intubację [3].

Endoskop wywiera uczucie ucisku na gardło, a lekarz w czasie badania będzie pompować Twój przewód pokarmowy powietrzem (w celu lepszego uwidocznienia struktur). Należy jednak podkreślić, że endoskop nie utrudnia oddychania, choć niektórzy pacjenci stresują się gastroskopią i mają wrażenie, że nie potrafią nabrać tchu.

Gastroskopia w znieczuleniu ogólnym

Wiele placówek umożliwia przeprowadzenie gastroskopii w znieczuleniu ogólnym, na przykład za dodatkową opłatą. Nie krępuj się, aby o nie zapytać. Takie znieczulenie polega na podaniu dożylnie leków i nie wymaga ani intubacji, ani przyjęcia do szpitala na kilka dni.

Najważniejsze jest, abyś w czasie badania czuł/czuła się bezpiecznie i komfortowo. Dlatego ostateczną decyzję odnośnie do znieczulenia powinno podjąć się z lekarzem w oparciu o wskazania do przeprowadzenia badania oraz Twoje potrzeby. Warto nadmienić, że czasami znieczulenie ogólne jest zalecane - częściej w przypadku panendoskopii terapeutycznej niż diagnostycznej [3].

Normalnymi dolegliwościami, które mogą występować po badaniu, są uczucie pełnego żołądka, wzdęcia, odbijania, bóle brzucha (o charakterze skurczowym) lub ból gardła wynikający z wprowadzenia endoskopu [1]. Choć mogą sprawiać dyskomfort, to są zupełnie normalne i nie należy się ich obawiać.

Referencje:

1. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/endoscopy/about/pac-20395197 [ostatni dostęp: 24.12.2021 r.]
2. ASGE Standards of Practice Committee, Ben-Menachem T, Decker GA, Early DS, Evans J, Fanelli RD, Fisher DA, Fisher L, Fukami N, Hwang JH, Ikenberry SO, Jain R, Jue TL, Khan KM, Krinsky ML, Malpas PM, Maple JT, Sharaf RN, Dominitz JA, Cash BD. Adverse events of upper GI endoscopy. Gastrointest Endosc. 2012 Oct;76(4):707-18. doi: 10.1016/j.gie.2012.03.252. PMID: 22985638.
3. Sharp CD, Tayler E, Ginsberg GG. Anesthesia for Routine and Advanced Upper Gastrointestinal Endoscopic Procedures. Anesthesiol Clin. 2017 Dec;35(4):669-677. doi: 10.1016/j.anclin.2017.08.006. PMID: 29101956.