Czy można przerwać pracę w zawodzie a potem do niego powrócić?

Przerwa w wykonywaniu zawodu pielęgniarki

Podstawą wykonywania zawodu pielęgniarki jest jego ciągłość i systematyczność. Nie oznacza to jednak, że nigdy, w żadnej sytuacji, nie można zaprzestać wykonywania zawodu. Okresu jego systematycznego wykonywania, nie przerywa odstąpienie od pracy w roli pielęgniarki przez okres krótszy niż pięć lat, w ciągu ostatnich sześciu.

Obowiązek odbycia szkolenia

W życiu zdarzają się różne sytuacje, także i te, kiedy pielęgniarka porzuca swój zawód, na czas dłuższy niż wskazane pięć lat. Nie oznacza to jednak, że już nigdy nie będzie mogła wrócić do zawodu. W takim wypadku pielęgniarka nadal może, zgodnie z prawem wykonywać swój zawód, jednakże pod pewnymi warunkami, które nakłada ustawodawca.

Po pierwsze pielęgniarka, która zamierza przestać uprawiać swój zawód przez ściśle określony czas, powinna zgłosić ten fakt (niezwłocznie) właściwej okręgowej radzie pielęgniarek i położnych, podając przewidywany okres, w którym nie będzie świadczyć usług pielęgniarskich. 

W sytuacji, gdy pielęgniarka, która nie wykonywała zawodu łącznie przez okres dłuższy niż pięć lat w okresie ostatnich sześciu lat zamierza do niego powrócić musi ponownie zawiadomić o tym fakcie właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych. Następnie, przed powrotem do zawodu, musi odbyć przeszkolenie, które trwa nie dłużej niż 6 miesięcy i prowadzone jest pod nadzorem innej pielęgniarki, mającej co najmniej 5-letnie doświadczenie zawodowe. Osoba ta pełni rolę opiekuna. 

Trzeba pamiętać o tym, że opiekuna nie wybiera wracająca do zawodu pielęgniarka, ale wskazuje go kierownik podmiotu, w którym odbywa się przeszkolenie. Z kolei miejsce, czas trwania i program przeszkolenia dla pielęgniarki określa okręgowa rada pielęgniarek i położnych. Co ważne, okres szkolenia wlicza się do czasu wykonywania zawodu pielęgniarki.

Szkolenie jest obowiązkowe. Nie ma więc możliwości zwolnienia z niego pielęgniarki, nawet wtedy, gdy ta w trakcie przerwy uczestniczyła w określonych szkoleniach zawodowych.

Wyjątek stanowi reguła wprowadzona orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 21 lutego 2007 (sygn. III ZS 1/07), który stwierdził, że nie ma obowiązku odbycia przeszkolenia pielęgniarka, posiadająca stwierdzone prawo wykonywania zawodu, po przerwie w jego wykonywaniu dłuższej niż pięć lat, jeżeli w tym czasie ukończyła studia magisterskie pielęgniarskie lub studia wyższe zawodowe.

Niepowiadomienie o powrocie do zawodu

Warto podkreślić, że chociaż na pielęgniarce powracającej do zawodu, po przerwie trwającej ponad pięć lat, ciąży obowiązek odbycia szkolenia, to jednak ustawodawca nie przewidział żadnej sankcji za zaniechanie tego obowiązku.

Co więcej pielęgniarka, która ma za sobą ponad pięcioletnią przerwę w wykonywaniu zawodu, nie traci przez ten czas uprawnień do jego wykonywania. 

Pewnym rozwiązaniem tej kwestii, byłaby możliwość podjęcia przez okręgową radę pielęgniarek i położnych uchwały, o zawieszeniu pielęgniarki w wykonywaniu zawodu, ze względu na niedopełnienie obowiązków ustawowych. 

Pojawiają się jednak wątpliwości prawne czy okręgowa rada może podjąć taką uchwałę. Ustawodawca nie przewidział bowiem żadnej sankcji za niedopełnienie obowiązku przeszkolenia i nie nadał wprost uprawnień okręgowej radzie do zawieszenia pielęgniarki w przypadku niedopełnienia przez nią omawianego obowiązku.

Z drugiej strony, ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych wskazuje, iż zadaniem samorządu jest w szczególności sprawowanie pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu. Przy ich ustanowieniu ustawodawca kierował się dobrem publicznym i tym, aby zawód pielęgniarki cieszył się zaufaniem publicznym, oraz dobrem i ochroną praw pacjenta, a także koniecznością zapewnienia prawnych gwarancji, że świadczące usługi medyczne pielęgniarki, będą je wykonywać w sposób odpowiadający aktualnej wiedzy medycznej. Na pielęgniarce ciąży ponadto obowiązek wykonywania zawodu z należytą dbałością i poszanowaniem zasad etyki zawodowej, a także stałego aktualizowania swej wiedzy i umiejętności zawodowych. 

Trudno uznać, aby pielęgniarka obowiązki te realizowała, jeżeli ignoruje ciążący na niej ustawowy obowiązek odbycia szkolenia. W tej sytuacji można uznać, iż osoba taka narusza art.11 ust. 2 u.s.p.p., który stanowi, iż członkowie samorządu są obowiązani postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz zasadami wykonywania zawodu określonymi w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (gdzie też zawarty jest obowiązek odbycia omawianego tutaj szkolenia) oraz sumiennie wykonywać obowiązki zawodowe.

Naruszenie obowiązków członka samorządu, umożliwiałoby z kolei, w takiej sytuacji, podjęcie przez pozostałych jego członków uchwały o zawieszeniu pielęgniarki w wykonywaniu zawodu. 

Źródła:

1. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej, z późniejszymi zmianami;

2. Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych, z późniejszymi zmianami.