Prof. Izabella Uchmanowicz: potrzebujemy pielęgniarek z wysokimi kwalifikacjami

Z jakimi wyzwaniami zmaga się obecnie środowisko pielęgniarek i położnych?

Pomimo zauważalnych pozytywnych zmian w ostatnich latach, polskie pielęgniarstwo wciąż boryka się z wieloma wyzwaniami, które wymagają pilnego rozwiązania. Najważniejszym z nich jest niedobór personelu – wciąż mamy jedną z najniższych w Europie liczbę pielęgniarek na 1 000 mieszkańców. Kolejnym problemem jest przeciążenie obowiązkami, co prowadzi do wypalenia zawodowego i rezygnacji z pracy w zawodzie. Wciąż nie wszędzie optymalnie wykorzystuje się kompetencje pielęgniarek z wyższym wykształceniem i specjalizacjami – pielęgniarki mogłyby przejmować część obowiązków lekarzy, szczególnie w zakresie opieki długoterminowej i ambulatoryjnej, co odciążyłoby system ochrony zdrowia. Należy też poprawić warunki pracy, ograniczyć liczbę godzin nadliczbowych oraz wdrażać rozwiązania wspierające zdrowie psychiczne pielęgniarek.

Jakich zmian potrzebujemy, aby system ochrony zdrowia docenił pielęgniarki i położne?

System ochrony zdrowia powinien w większym stopniu doceniać rolę pielęgniarek i położnych jako kluczowych członków zespołów terapeutycznych. Niezbędne jest wprowadzenie roli pielęgniarki zaawansowanej praktyki, czyli pielęgniarki, która podejmuje decyzje terapeutyczne w ramach swoich kompetencji – to wymaga dalszego rozwijania przepisów umożliwiających pielęgniarkom m.in. wypisywanie recept, ordynowanie leków oraz prowadzenie samodzielnych porad.

Ważny jest także rozwój ról pielęgniarek specjalistycznych (np. pielęgniarki rodzinnej, pielęgniarki opieki długoterminowej, pielęgniarki geriatrycznej), które są niezbędne w starzejącym się społeczeństwie. Kluczowe jest również stosowanie się  do norm zatrudnienia pielęgniarek na oddziałach, aby zapewnić pacjentom bezpieczeństwo i poprawić warunki pracy personelu.

Społeczeństwo starzeje się. Czy liczba pielęgniarek w Polsce odpowiada potrzebom systemu?

Nie, w Polsce nadal brakuje pielęgniarek, a problem ten będzie narastał w związku z procesem starzenia się społeczeństwa oraz starzeniem się samego personelu pielęgniarskiego. Średnia wieku pielęgniarek przekracza 50 lat, co oznacza, że w najbliższych latach duża grupa odejdzie na emeryturę. System ochrony zdrowia potrzebuje przede wszystkim pielęgniarek z wysokimi kwalifikacjami, które będą mogły przejąć więcej zadań związanych z opieką nad pacjentem przewlekle chorym, starszym, a także pielęgniarek specjalizujących się w opiece długoterminowej, geriatrycznej, paliatywnej oraz pielęgniarek środowiskowych i rodzinnych.

Jednocześnie cieszy fakt, że coraz więcej młodych osób wybiera studia pielęgniarskie i położnicze, co jest efektem poprawy wynagrodzeń w ostatnich latach, a także wzrostu prestiżu zawodu. Należy jednak pamiętać, że dostanie się na te kierunki jest coraz trudniejsze – konkurencja jest bardzo duża, a progi punktowe z matury są wysokie. To pokazuje, że zawód pielęgniarki i położnej staje się coraz bardziej atrakcyjny, co jest pozytywnym zjawiskiem.

Czy młodzi ludzie chcą jeszcze studiować pielęgniarstwo i położnictwo?

Obserwujemy pozytywny trend – coraz więcej młodych ludzi wybiera pielęgniarstwo i położnictwo, a kierunki te są jednymi z bardziej obleganych na uczelniach medycznych. Na taki stan rzeczy wpłynęła poprawa warunków finansowych, jednak równie ważna jest zmiana społecznego postrzegania zawodu pielęgniarki i położnej.

Jak promować zawód pielęgniarki i położnej?

Aby ten trend utrzymać, warto promować sukcesy młodych pielęgniarek i położnych, pokazując ich wpływ na życie pacjentów – pielęgniarstwo to zawód, który daje poczucie misji i satysfakcji. Należy podkreślać prestiż zawodu, wskazując, że dzisiejsze pielęgniarki to wysoko wykwalifikowane specjalistki, posiadające szerokie kompetencje – nie są już wyłącznie wykonawcami zleceń lekarza, lecz samodzielnymi profesjonalistkami.

Potrzeba organizować spotkania w szkołach średnich, podczas których pielęgniarki i położne będą opowiadać o swojej pracy – często osobiste historie są najbardziej inspirujące.

Należy też zapewniać programy stypendialne i dofinansowania do studiów, szczególnie dla młodzieży z mniejszych miejscowości, aby umożliwić im podjęcie studiów pielęgniarskich i położniczych na wysokim poziomie. Utrzymać konkurencyjne wynagrodzenia, które już teraz odgrywają kluczową rolę – wzrost płac w ostatnich latach w Polsce był istotnym czynnikiem przyciągającym młodych ludzi do zawodu.

Warto również podkreślić, że dostanie się na studia pielęgniarskie i położnicze wymaga dziś bardzo wysokich wyników na maturze, co jest wyrazem rosnącego prestiżu tych kierunków oraz rosnących oczekiwań wobec przyszłych specjalistów. To świadczy o tym, że pielęgniarstwo i położnictwo stają się profesjami, do których trafiają osoby ambitne, odpowiedzialne i z pasją do pomagania innym.

Dziękujemy za rozmowę.