Kolejna specjalizacja w pielęgniarstwie? Kiedy i dlaczego warto podjąć kolejne wyzwanie?

Rozwój osobisty i zawodowy

Jednym z najważniejszych powodów, dla których warto podjąć specjalizację, jest rozwój osobisty i zawodowy. Szkolenie specjalizacyjne to zaawansowana forma edukacji, która nie tylko poszerza wiedzę i umiejętności, ale także daje pielęgniarkom konkretne uprawnienia do pracy w wybranej specjalności. Wybierając nową specjalizację, pielęgniarki mają możliwość podnosić swoje kwalifikacje, co pozwala im nie tylko zostać ekspertem w danej dziedzinie, ale także na szeroko pojęty rozwój zawodowy.

Pierwszą specjalizację można rozpocząć już po zdobyciu co najmniej 2 lat praktyki zawodowej. To kluczowy moment, który często staje się punktem zwrotnym w karierze pielęgniarki, otwierając nowe możliwości zawodowe. Według teorii P. Benner kompetentna, samodzielna pielęgniarka to taka, która posiada co najmniej 2-3 lata praktyki zawodowej, co przekłada się również na gotowość odnośnie do wybrania konkretnej ścieżki rozwoju.

Kolejna specjalizacja może również stanowić bodziec do zwiększenia satysfakcji z pracy. Codzienne wyzwania, nowe umiejętności i odpowiedzialność mogą przyczynić się do większej satysfakcji zawodowej. Ponadto, rozwój osobisty w kontekście pracy zawodowej często przekłada się na większe poczucie spełnienia i pewność siebie w życiu prywatnym.

Jak wybrać specjalizację dla siebie?

Spośród szerokiej oferty różnych form kształcenia podyplomowego, większość praktyków na pewnym etapie rozwoju decyduje się na podjęcie specjalizacji. Daje to możliwość uzyskania najwyższych kwalifikacji w obszarze klinicznym. Niestety nie zawsze idzie w parze z realną zmianą zakresu kompetencji w pracy, co warto mieć na uwadze wybierając pracodawcę. Niemniej jednak, pierwszym ważnym pytaniem, które powinno zostać zadane jest to: jakiego organizatora kształcenia podyplomowego wybrać? Jakość prowadzonych zajęć oraz możliwości odbycia praktyk w ramach kształcenia mogą przekładać się na późniejszy zapał do pracy oraz komfort wykorzystywania nowo zdobytych kwalifikacji zawodowych. 

Na stronie internetowej Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych dostępne są programy szkoleń specjalistycznych we wszystkich dziedzinach. Znajomość programu kształcenia oraz kompetencji jakie uzyskuje absolwent kształcenia pozwolą podjąć decyzję odnośnie do wyboru specjalizacji dla siebie. Jednym z ostatnich punktów w opublikowanych programach specjalizacji jest „wykaz świadczeń zdrowotnych, do których jest uprawniona pielęgniarka po ukończeniu szkolenia specjalizacyjnego” w określonej dziedzinie. Aby dobrze rozumieć zakres uprawnień w danej dziedzinie warto mieć doświadczenie pracy w tym obszarze. Pozwoli to na podjęcie świadomej decyzji, która przełoży się na możliwość skorzystania z nowych kompetencji oraz wyższy poziom satysfakcji z pracy.

Raczej sporadycznie zdarza się, że mamy satysfakcję z jednej pracy przez całe życie zawodowe. Na pewnym etapie kariery mogą pojawić się wątpliwości, i to jest zupełnie naturalne – szukanie nowego kierunku nie jest niczym złym. W takim momencie warto rozważyć podjęcie nowej specjalizacji, która może przynieść świeże wyzwania i cele do osiągnięcia.

Wzrost zapotrzebowania na specjalistów

Wzrost zapotrzebowania na specjalistów w pielęgniarstwie to kolejny argument przemawiający za podjęciem specjalizacji. Specjaliści pielęgniarstwa w danej dziedzinie stają się wartościowymi partnerami w procesie leczenia, co istotnie zwiększa jakość świadczeń w opiece zdrowotnej. Dodatkowo, w badaniu Kitajima i współ. (2020) wykazano, że pielęgniarki specjalistki wykazują istotnie wyższy poziom satysfakcji z pracy, niż te które nie mają specjalizacji. 

Ponadto, zmiany profilu pacjentów na przestrzeni ostatnich lat, takie jak: starzejące się społeczeństwo, rosnąca liczba pacjentów z chorobami przewlekłymi, ale również postęp technologiczny prowadzą do zwiększenia zapotrzebowania na wysoko wykwalifikowane pielęgniarki specjalizujące się w konkretnych dziedzinach. Przykładowo, pielęgniarki specjalizujące się w opiece nad pacjentami z chorobami onkologicznymi są coraz bardziej poszukiwane, zwłaszcza w kontekście rosnącej liczby zachorowań na nowotwory. Podobnie jest w przypadku specjalizacji związanych z geriatrią oraz opieką długoterminową, gdzie starzejąca się populacja potrzebuje odpowiednio wykwalifikowanych medyków.

Możliwość pracy w różnych dziedzinach medycyny

Podjęcie kolejnej specjalizacji w pielęgniarstwie otwiera drzwi do pracy w różnych dziedzinach medycyny. Pielęgniarki mogą decydować się na specjalizacje w obszarach, które są dla nich szczególnie interesujące, takich jak m.in. anestezjologia, onkologia, pediatria, geriatria, czy zdrowie psychiczne. Każda z tych dziedzin oferuje unikalne wyzwania oraz możliwości rozwoju.

Możliwość pracy w różnych dziedzinach medycyny to także szansa na zdobycie doświadczenia w różnych środowiskach pracy, od szpitali po kliniki specjalistyczne, a nawet w warunkach domowych pacjenta. To zróżnicowanie może prowadzić do jeszcze większego zrozumienia potrzeb pacjentów oraz wzbogacenia swojej praktyki zawodowej.

Własna ścieżka rozwoju

W swojej praktyce zawodowej spotykam się często z pielęgniarkami, które podejmują określony kierunek kształcenia na podstawie tego co wybierają inni lub tego co innym osobom może zaimponować. Jednak bezzasadne jest wkładanie energii oraz pieniędzy w kolejne szkolenia, które być może "kiedyś się przydadzą" – istnieje ryzyko, że te kompetencje nigdy nie zostaną wykorzystane. Czas kształcenia wynosi około dwóch lat, wiąże się z zaangażowaniem czasu, pieniędzy i organizacją życia pod kątem możliwości uczestniczenia w cyklu kształcenia. Poza tym, każda specjalizacja kończy się egzaminem, do którego przygotowanie jest czasochłonne i wymaga dużo zaangażowania.

Podjęcie specjalizacji w obszarze, który budzi w nas największe zainteresowanie i jest zgodne z naszymi celami rozwojowymi może być bardziej satysfakcjonujące i motywujące. Przed podjęciem decyzji warto również skonsultować się z mentorami oraz osobami, które wybrały daną ścieżkę rozwoju i mogą podzielić się swoimi doświadczeniami oraz udzielić cennych wskazówek.

Decyzja o podjęciu kolejnej specjalizacji powinna być ugruntowana na własnym planie rozwoju, a nie na tym, co robi koleżanka, czy na dostępności bezpłatnego kształcenia. Nie ma sensu podejmować działań tylko "przy okazji" lub "na zapas". Warto podejmować takie decyzje z rozwagą, bazując na konkretnych planach zawodowych i osobistych zainteresowaniach. Inwestowanie swoich zasobów oraz potencjału w działania, które nie są podyktowane świadomą oraz dobrze przemyślaną decyzją może wiązać się z poczuciem rezygnacji i rozczarowaniem. 

Lepsze zarobki i warunki pracy

Obecnie istniejące siatki płac dla pielęgniarek mają na celu zachęcanie ich do podejmowania kształcenia podyplomowego, w tym także uzyskiwania tytułu specjalisty. Najwyżej wynagradzani są pracownicy posiadający tytuł magistra oraz specjalizację, co przekłada się w ostatnich latach na zwiększone zainteresowanie podnoszeniem kwalifikacji zawodowych.  

Należy szukać takich miejsc pracy, gdzie zarówno wynagrodzenie, jaki i warunki pracy istotnie poprawiają się wraz z podnoszeniem kwalifikacji. Wówczas realnie zwiększa się motywacja do podjęcia dodatkowego wysiłku związanego z dalszą edukacją i specjalizacją. Warto jednak pamiętać, że korzyści finansowe to nie jedyny aspekt, który warto brać pod uwagę. Zadowolenie z pracy, rozwój osobisty oraz możliwość wpływu na jakość opieki nad pacjentami są równie ważne.

Możliwość wpływania na zmiany w opiece zdrowotnej

Pielęgniarki z najwyższymi kwalifikacjami często mają większy wpływ na zmiany w opiece zdrowotnej. Ich wiedza i doświadczenie pozwalają im na wdrażanie nowych standardów opieki, edukowanie innych pracowników oraz angażowanie się w badania naukowe.

Specjalizacja w konkretnej dziedzinie daje również możliwość uczestniczenia w tworzeniu polityki zdrowotnej oraz standardów praktyki klinicznej. Pielęgniarki, które podejmują się kolejnych wyzwań w swojej karierze, mogą stawać się liderami zmian, wprowadzając innowacje, które poprawiają jakość opieki nad pacjentami.

Kiedy podjąć decyzję o kolejnej specjalizacji?

Decyzja o podjęciu kolejnej specjalizacji w pielęgniarstwie powinna być dobrze przemyślana. Kluczowym momentem do podjęcia tej decyzji jest moment, w którym pielęgniarka czuje, że osiągnęła pewien poziom kompetencji w swojej obecnej specjalizacji i jest gotowa na nowe wyzwania. Warto podkreślić, że sporadycznie zdarza się sytuacja, w której czujemy satysfakcję z pracy w danym obszarze przez cały okres trwania kariery zawodowej. Naturalna jest chęć zmiany i poszukiwanie nowych kierunków, dlatego zrobienie kolejnego kursu czy specjalizacji jest jak najbardziej zasadne. Zdarza się również, że określone kwalifikacje są konieczne do podjęcia pracy na danym stanowisku.

Istnieją sytuacje, w których ukończenie dwóch specjalizacji pozwala w pełni wykorzystywać potencjał w określonym miejscu pracy. Przykładem może być specjalizacja z pielęgniarstwa geriatrycznego oraz z pielęgniarstwa rodzinnego, których realne wykorzystanie w pracy w środowisku z pacjentami geriatrycznymi pozwoli na lepsze rozumienie potrzeb pacjentów, organizacji pracy, a tym samy wyższą jakość realizowanych świadczeń. Zdarza się również, że sytuacja zdrowotna czy życiowa determinuje konieczność zmiany miejsca pracy. Pod tym względem pielęgniarstwo daje naprawdę szeroki wachlarz możliwości pracy, dzięki czemu każdy może znaleźć dogodne dla siebie miejsce.

Podsumowanie

Podjęcie kolejnej specjalizacji w pielęgniarstwie to decyzja, która może przynieść wiele korzyści – zarówno zawodowych, jak i osobistych. Rozwój zawodowy, wysoka jakość realizowanych świadczeń, możliwość pracy w różnych dziedzinach medycyny, lepsze zarobki oraz wpływ na zmiany w opiece zdrowotnej to tylko niektóre z powodów, dla których warto podjąć to wyzwanie. Kluczem do sukcesu jest jednak staranne rozważenie, kiedy i dlaczego warto podjąć kolejny krok w swojej karierze. Wybór odpowiedniego momentu i dziedziny specjalizacji może otworzyć drzwi do nowych, satysfakcjonujących możliwości w pielęgniarstwie.

Bibliografia:

1. Benner P. From novice to expert. Am J Nurs. 1982 Mar;82(3):402-7. PMID: 6917683.
2. http://ckppip.pl/ 
3. Kitajima M, Miyata C, Tamura K, Kinoshita A, Arai H. Factors associated with the job satisfaction of certified nurses and nurse specialists in cancer care in Japan: Analysis based on the Basic Plan to Promote Cancer Control Programs. PLoS One. 2020 May 18;15(5):e0232336. doi: 10.1371/journal.pone.0232336. PMID: 32421704; PMCID: PMC7233545.
4. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. 2011 nr 174 poz. 1039)